KUR’AN’DA AHLAK VE YAŞAM-6

“Medyan halkına da kardeşleri Şuayb’ı gönderdik. Dedi ki: “Ey kavmim! Allah’a kulluk edin. Sizin için ondan başka hiçbir ilah yoktur. Rabbinizden size açık bir delil gelmiştir. Artık ölçüyü ve tartıyı tam yapın. İnsanların mallarını eksiltmeyin. Düzene sokulduktan sonra yeryüzünde bozgunculuk etmeyin. İnananlar iseniz bunlar sizin için hayırlıdır.” A’raf:85

Ayette vurgulanan hakikate bakar mısınız, ahlaksızlığın ortaya çıktığı ve insanların haddi aştığı durumda hemen onlara bir uyarıcı geliyor. Bu uyarıcının anlattığı temel gerekçe, “Allah’a kulluk edin sizin ondan başka hiçbir ilahınız oktur.” Allah’a kulluğun dikkate alınmadığı ortamlar, tüm hesapların altını üstüne, üstünü de altına getirmekte bir sakınca görmezler. Onun için uyarıcının insanları ahlaki olarak davet ettiği en önemli hakikat, Allah’tan başkasına kulluktan kaçınmaları ve gönderilen apaçık delillere göre yaşamalarıdır. Ölçünün ve tartının bozulması, ahlaki bir çözülme ve toplumsal güvenin ayaklar altına alınmasıdır. Ondan dolayı elçinin hatırlatması, ölçüyü ve tartıyı tam yapın olmuştur. Başkalarının hak ve hukuklarına dikkat etmeyenlerin, ahlakı cinsel yaşamla sınırlandırarak ahlaksız bir yaşam oluşturmalarının tutarsızlığı da böylece ortaya çıkmaktadır.

Ahlak ve hukuk iç içe olan iki kavramdır. Yaşamdaki hakkaniyetler aynı zamanda hukukun temel kriterlerini oluşturur. Ahlaksız bir toplumda hukuk kurallarının da çok anlamlı bir yaptırıma sahip olduğunu düşünemezsiniz. Çünkü insanların ahlaken dejenere olduğu ve kimsenin, başkasının hak ve hukukunu korumasının gerekliliğine inanmadığı bir ortamda, uygulayacağınız kuralların yaptırımının çok etkisi olmayacaktır. Onun için böylesi toplumlarda hapishanelerde insanların dolup taştığına şahit olursunuz. Ancak ahlaksal olarak hakkaniyete uygun yaşayan toplumlarda insanları hukuken cezalandırmaya ihtiyaç duymazsınız, ondan dolayı da hapishanelerin kapatıldığını görebiliriz.

Eğer bir fert, tek başına hayatta kalmak için başkalarının da varlığına ihtiyacı olduğunu anlarsa, insan olduğunu anlamış olur. İnsan olduğunu anlayan her fert bir başkasının da kendisi gibi yaşamını devam ettirmesi için, başkalarının varlığına ihtiyacı olduğunu bilir. Her hareketini ortaya koyarken iyilikleri kendi tarafına, karşı tarafa da olumsuzlukları koymaya çalışmaz. Ahlaki bir eylemin herkes için gerekli ve elzem olduğuna inanarak yaşar. İnsanlar böyle bir yaşamın ortasında varlıklarını devam ettirmek isterlerse, insan gibi yaşarlar; şayet kendi çıkarlarını sadece koruyacağına inanırsa o zaman da hayvani güdülerinin etkisiyle bir hayat ortaya koyar ki, bunun adı insani bir yaşam asla olamaz.

Ahlaksızlık, sadece fahşanın içinde bir unsurun ortaya çıkmasıyla olacağını düşünen ve öyle anlamaya mahkûm olmuş insanlar, öncelikle ahlaksızlığın temel kriterlerini iyi kavramaları gerekir. Ahlaksızlık, ölçü ve tartıyı eksilmekle başlıyor. Bu dengesizliğin içerisinde her şey vardır. Başkasının eşi çocukları değersiz, bizimkiler çok değerli, bizim eylemlerimiz kutsal diğerlerinin ki çirkef, bizim malımız canımızın yongası, başkasının ki ortalık malı yemeyen keriz, benim çalmamın bir anlamı var, başkasının çalması ne kadar kötü, benim yaptığım sapkınlığın adı, olur böyle kaçamaklar, başkasının yaptığı, alçaklık adilik vs. Biz ağzımıza alınmayacak kelimeleri kullandığımızda karşıdaki hak eder, diğeri kullandığında pisliğin yapacağı ancak bu, kendimize ait olamayanları kendi ukdemize almak için her türlü yalanı söylemekte bir sakınca görmezken, onlar yaptığında onların zaten geçmişi belli…kendi çevremizde ahlak yoksunu her türlü kepazeliklerin üzeri örtülür ve adı, kol kırılır yen içinde kalır, diğerleri yaptığında onların tüm kirli çamaşırlarını pazara dökmek şart olur. Her türlü imkanları kendi yakınımıza ve sadakatli olanlara haksızca aktardığımız zaman hiç olmazsa namazlı ve alnı secde görür, diğerleri olunca onlara gidecek bir dirhem su bile haram olur…Bunları çoğaltmak mümkündür. Yani buradan yola çıkarak öncelikle ölçüyü ve tartıyı tam yapmadığımız müddetçe, ahlaksızlığın en ala kollarında can verileceğinden kimsenin kuşkusu olmasın…

“…Rabbinizden size açık bir delil gelmiştir. Artık ölçüyü ve tartıyı tam yapın. İnsanların mallarını eksiltmeyin. Düzene sokulduktan sonra yeryüzünde bozgunculuk etmeyin. İnananlar iseniz bunlar sizin için hayırlıdır.” A’raf:85

İnsanların mallarını eksiltmeyin… Hangi gerekçe ve anlayışla onların vermek zorunda olmadığı paraları, neden hukuki bir gerekçeyle alma hakkına sahip olduğunuzu anlatırsınız. Allah almamanızı istediği bir malı kendinize göre gerekçeler oluşturarak alırken hiç mi içiniz sızlamaz.

Ölçüyü ve tartıyı tam yapın, ahlaktan söz edecekseniz. Ölçü ve tanrının şaftını kaydırmış olanlar hiçbir ahlaktan bahsetme hakkına sahip değildir. Ölçü ve tartının üzerinde bu kadar durulmasının hikmetini anlamayanlar, ahlaksal yozlaşmanın ve çözülmenin hiçbir noktasına olumlu katkı sunamazlar. Çünkü ahlaksal bozulma, haksızlıkların artmasıyla başlar. Haksızlıklara göz yumanlar diğer taraftan da neden böyle bir uçuruma gidiyoruz gibi timsah gözyaşlarını akıtmasınlar. Öncelikle timsah gibi her şeye saldırmaktan ve her şeyin sahibi olmaktan kurtulsunlar, sonra ahlakı konuşma hakkına sahip olduklarını ortaya koysunlar.

Allah’ın apaçık delillerine rağmen ahlaksızlığın odağını değiştiren anlayışlar, ne kadar da yeni odaklar oluştursalar asla iflah olmazlar. Hırsızlığın, gaspın, tecavüzlerin, insan katletmelerin, ailelerin dağılmasının, cinsel fuhşun yaygınlaşmasının, saygının ve sevginin yok olmasının, rüşvetin, adam kayırmaların, liyakatsizliklerin, vs. gibi ahlaksal çöküşlerin hepsinin temelindeki ana bileşenin ölçü ve tartıyı tam yapmamaktan kaynaklandığını göremeyenler, yan değişkenlerde bu sorunların kaynağını ne kadar ararlarsa arasınlar, petrol olmayan bir yerde petrol aramak gibi avuçlarını yalayacaklardır.

Düzene konulan bir hayatı yaşanmaz hale getirip sakın bozgunculardan olmayın. Allah hiçbir bozguncuyu sevmez. İnanan kimseler iseniz bunları yapmak sizin için hayırdır.

 “Bir de, tehdit ederek Allah’ın yolundan O’na iman edenleri çevirmek, Allah’ın yolunu eğri ve çelişkili göstermek üzere her yol üstüne oturmayın. Hatırlayın ki, siz az (ve güçsüz) idiniz de o sizi çoğalttı. Bakın, bozguncuların sonu nasıl oldu!?” A’raf :86

Allah’ın yolunu eğri ve çelişkili göstermek için yolunun üstüne oturarak kendinizi bu yolun sahibi gibi göstermekten uzaklaşın. Allah’ın üzerinizdeki nimetlerini hatırlayın, bozguncuların sonunun nasıl olduğunu görün…Hiçbir toplum kendisini ayrıcalıklı sanmasın, İnsanları tehdit ederek, Allah’ın yolundan insanları çevirmenin sonunun ne olduğunu herkes çok iyi görecek… “Bakın, bozguncuların sonu nasıl oldu”

Erol KEKEÇ/28.01.2019

KUR’AN’DA AHLAK VE YAŞAM-5

“İşte bu, benim dosdoğru yolum. Artık ona uyun. Başka yollara uymayın. Yoksa o yollar sizi parça parça edip O’nun yolundan ayırır. İşte size bunları Allah sakınasınız diye emretti.” En’am:153

İşte bu Allah’ın dosdoğru yoludur. Bu yol dışında yol arayanların yollarının ne başı ne de sonu bellidir. Nereye götüreceği ve ne olacağını kimse bilemez. Allah’ın yolu evrensel ve kuşatıcı olan tek ve dosdoğru yoldur. Bu yolun dışındaki yolların tümü; kişi, düşünce, grup, toplum vs. kaynaklı doğru olduğuna inanılan yollar, kuşatıcılıktan ve evrensellikten uzak olduğu için, asla dosdoğru yol olma özelliği barındırmaz.

Yeryüzü yaşamının tüm kurallarını ve sınırlarını belirleyen yaratıcının bu buyruklarını dikkate almayanların tamamı, ayrıcalıksız olarak sapıtmaya mahkumdur. Her anlayış kendi doğrularını baskın kılarak insanlığın yaşamına egemen olmaya çalışır. Emperyalizmin gücünün her tarafa ahtapot gibi uzandığı bir dönemde doğrunun ölçüsünü belirleyen bu güçlerin sahip oldukları olduğunu herkes bilir. Ancak Allah’ın yolu dosdoğru ve herkesin fıtratıyla uyum içinde olan bir yol olduğu için, işte benim yolum budur, artık ona uyun diyen elçi, doğrudan Allah’ın yolunu hatırlatmaktadır.

Allah ne söylerse hep doğruyu söyler. Allah’ın bu hatırlatmasını hiçe sayarak, içinde bulunduğumuz çağ farklı, günün şartlarına göre yaşayacaksın maslahatı gözeteceksin diye, öğütlerde bulunarak; çağ sana uymuyorsa sen onlara uyacaksın gibi, afyon yaşamın masallarının tekerleme bölümlerini çok iyi anlatanlar, bir gün anlayacaklar, ancak o gün çok geç olacaktır. Başka yollara uymayın…Dünya emperyalizminin yoluna değil, dinden ticaret yapan din bezirganlarının yoluna değil, ortaçağ Hristiyan felsefesinin doğmalarına değil, ataların yoluna değil, emrine aldıkları kolluk güçleriyle korku yayan despotların yoluna değil, imkânları çok olanların insanları rızıkla korkutanların yoluna değil, megafonu ellerine alıp herkesi kandırmak için bağıranların yoluna  değil, sadakati olmayan ama havlamaktan zevk ve haz alanların gürültü kirliliğiyle oluşturduğu karmakarışık yollara değil, Allah’ın yoluna uyun, işte dosdoğru yol budur.

Kirli ellerin yoluna değil, arsızların hırsızların, yan kesicilerin, kırk haremilerin yoluna değil, bağıranların çağıranların köpek gibi ağızlarından salya akıtarak herkese bir kulp takanların yoluna değil, uyuşturucu çetelerinin, emeksiz kazananların, har vurup harman savuranların, ölçüyü tartıyı bozanların yoluna değil, gidecek olan kendi başı bile olsa adaletten asla taviz vermeyenler ve ahlaki olarak adam gibi yaşamayı bir hayat felsefesi edinen, Kur’an ehlinin yoluna uyun…Çıkarları için “sizden herhangi bir ücret istemeyenlere uyun, onlar dosdoğru yol üzerindedirler…”

Başka yollara uymayın, o yolların önü aydınlık gibi görülse de giren çıkamamış, bakan sonunun ne olduğunu anlayamamıştır…Allah’ın dosdoğru yoluna uyun…O yollar sizi parça parça edip, Allah’ın dosdoğru yolundan uzaklaştırır, sonrasında dünya zilletinin karşılığı olarak bomboş bir gelecek sunar, ahirette ise sadece cehennem ile ödüllendirirler. Sakın ola ki, o yollara uymayasınız yoksa kendinizi helak edersiniz…

Ahlak, her dönemde çirkefliklerini ahlaki ve dini kavramlarla süsleyenlerin elleriyle, dejenere olup çökmüştür. Bu özelliklere sahip kişi kurum ve dinsel otoriteler her zaman toplumların omurgasını zedelemiş, ahlakın genleriyle oynayarak çirkef bir hayatın yaşanmasına öncülük etmişlerdir. Bu güç odakları kendi keyfi yaşamlarını sürdürmek ve insanları bir amip gibi emerek yok etmek için, her türlü değerlerin içini ve anlamını değiştirmekte bir sakınca görmemişlerdir. Mollaların yönetimde olduğu adı İslam olan ülkelerden başlayarak, Arap ülkelerinde dini motiflerle iktidarlarını korumaya çalışan krallara, en iyi İslam’ı yaşam bizde diyenlerden Avrupa kiliselerine, oradan Yahudi misyoner hahamlarının kirli ve pislik içindeki yaşamlarına, uzak doğudaki tapınak bekçiliğini yapan tüm  ahlaki ve dini otoritelerin egemen olduğu ortamlarda, her türlü pisliğin yaygın olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. Neden bunları öncelikli anlatmaktayız. Çünkü Ahlaki ve dini kurallarının en iyi şekilde koruduğuna inanılan ortamlarda, pisliğe batmış yaşamlar, diğer ortamlardaki insanların bu pislikleri rahatlıkla yaşamasına öncülük ettiklerinden, her türlüğü kötülüğün ilk adımını atan zillet sınıfı olarak tarihe kaydedilmesi gerekenlerdir. Zillet içinde her türlü dalaverede olanların kurumsal yapılarından, toplumların ahlaksal çöküntülere çözüm arayışlarında bulunmakta, apayrı bir zindandır. Demek ki, öncelikle sorunların kaynağının nerede olduğunu bilmek ve bu sorunların oluşmasındaki temel dinamikleri ortaya koymak gerekir.

Kurtarıcınız celladınız olursa, başınız vurulacak demektir. Kendi infazınızın kararını siz verirsiniz. Günümüzdeki ahlaki çöküntülerin ve yozlaşmaların temelinde inandırıcılığını kaybetmiş din algılarının ve sürekli alınıp satılabilen her türlü reklamasyonda billboardlarda boy gösteren ama bir türlü kullanımı olmayan anlayışların tamamını, tuz buz ederek yeniden ahlaki ve dini bir devrim yapmak kaçınılmazdır. Bu devrime öncülük edenler yaşayacaklar, diğer toplumlar kendi pisliklerinde boğulmaya mahkûm olacaklardır. Bu yolların hepsinden kurtulup sadece ve sadece Allah’ın belirlediği yola uymak bizi kurtaracaktır. İşte dosdoğru yol budur. Bunun dışında yol arayanlar boşuna uğraşmasınlar, gelecek olan yok oluşu bir türlü önleyemeyeceklerdir.

Parça parça olup Allah’ın yolundan ayrılmamamız için, rabbimiz bunları bize aklımızı kullanmamız için anlatmaktadır. Olur ki öğüt alır ve idrak edenlerden oluruz. Yukarıda anlattıklarım yeryüzü gerçeğinin kelimelerle anlatımıdır. Çünkü Rabbimiz bir toplumun karar mekanizmalarını ellerinde tutan ve insanların tüm dinsel ve ahlaki yaşamlarını yönlendirenlerin bulunduğu ana merkezlere hep elçilerini göndermiştir. Bunun temel sebebi de genel insanlığın yaşamı üzerinde söz sahibi olanlar onlar olduğu için…Oraların belirleyiciliği, güzelliklerin ve iyiliklerin yayıldığı yer olma özelliğini kaybetmesi, sadece insanları hakkın yolundan alıkoyan beyinsizler topluluğu olmasından dolayı, kötülüklerin yayılmasında ve iyiliklerin çoğalmasında etkili merciler buralar olduğundan ilk temizlenmesi gereken yer buralardır. Bunların Pisliklerinin tümü alenen ortaya dökülmediği ve kol kırılır yen içinde kalır anlayışlarıyla örtüldüğü yerde, yaşamı etkileyen tüm olumlu düşüncelerin temeline kibrit suyu dökülmüş demektir. Bunları dikkate alarak, insanları iyiliğe çağıracak kişilerin, kötülüklerin yayanları olamayacağını idrak ederek ayağa kalkmak zorundayız. Onun için Rabbimizin bu buyruğunun üzerine söylenecek bir sözün olmadığını düşünerek konuyu noktalamak istiyorum…

“İşte bu, benim dosdoğru yolum. Artık ona uyun. Başka yollara uymayın. Yoksa o yollar sizi parça parça edip O’nun yolundan ayırır. İşte size bunları Allah sakınasınız diye emretti.” En’am:153

Erol KEKEÇ/26.01.2019

KUR’AN’DA AHLAK VE YAŞAM-4

De ki onlara: "Hadi gelin, Rabbinizin size neleri haram kıldığını yüzünüze karşı okuyayım: Hiçbir şeyi O'na ortak koşmayın. Ana-babaya çok iyi davranın. Yoksulluk endişesiyle çocuklarınızı öldürmeyin; biz sizi de onları da rızıklandırırız. Kötülüklerin görünenine de gizli kalanına da yaklaşmayın. Allah'ın saygın ve aziz kıldığı cana, bir hakkı savunmak dışında kıymayın. Allah size bunları önerdi ki, aklınızı işletebilesiniz."En’am:151

Ahlakın genel çerçevesi bu ayette apaçık ortaya konulmaktadır. Kur’an’ın bir ahlak manifestosu olduğunu bu ayetten apaçık görmekteyiz. Yeryüzündeki insanların hepsini bir araya toplasanız, ahlakın bu kadar açık ve net bir tanımını yapmasını ve çerçevesini  yaptıramazsınız. Allah açıkça bunu bize beyan ederken, kendi küçük beyinlerimizle yeni sınırlar belirlemeye kalkıyoruz.

Haydi gelin sizin yüzünüze karşı, rabbinizin neleri haram kıldığını size okuyayım…En önemli yapmamız gereken, ona hiçbir şeyi şirk koşmamaktır.İşinizi,paranızı,mevkinizi,bayunuzu güzelliğinizi,beklentilerinizi,korkularınızı,üstatlarınızı,şeyhlerinizi,atanızı,liderlerinizi,hocalarınızı,arabalarınızı,evlerinizi,villalarınızı,binalarınızı okullarınızı, mesleklerinizi yani kısaca, sizi Allah’ın dışında bağlayıcı olan ne varsa bunların hepsinin çekim alanından çıkıp, onların sahibi olacaksınız ki, Allah’a şirk koşmayasınız. Neye ait isek ve kendisi olmadan kendimizi anlatmakta güçlük çekiyorsak, bunların hepsi bizi Allah’a şirk koşmaya götüren etkenlerdir. Yaşatanın öldürenin rızık verenin, başımıza gelen olumlu ve olumsuzlukların hepsinin sahibi, hesapları görenin, her şeyin mutlak yöneteninin o olduğunu idrak edip, yüreklerimizin atışını ondan gelecek emirler doğrultusunda atmasını sağlayamıyorsak, o zaman hayatımızın şirk bataklığında geçtiğini rahatlıkla söyleyebiliriz. Bu bataklıktan dışarıya çıkmadan ahlaksal değerlerin hayatlarımızda izler bırakması da düşünülemez.

Sen olmazsan biz de olmayız diyeceğimiz tek güç Allah’tır. Onun dışındakilere söylenen bu söz Allah’a şirk koşmaktır. Onun dışında kutsallaştırılan ve tazim duruşu gerektiren her eylem, şirkin ta kendisidir. Şirk dendiği zaman hemen aklımıza sıradan basit putlar gelmesin…Onlar şirkin alenen zirve yaptığı ancak en sıradan olanlarıdır. Allah’a hiçbir şeyi şirk koşmayın…Namazımız, okuduğumuz Kur’an, tuttuğumuz oruç, yaptığımız haç, verdiğimiz sadakalar da bünyesinde şirk unsuru barındırarak karşımıza çıkabilir. Eğer kıldığımız namaz, amaç olur, ne kadar güzel namazı eda ettiğimizi, o olmazsa olmaz olarak bizi sadece onunla bütünleşmek olarak algılanırsa, bu da çığırından çıkar…Kutsal olan namazın kendisi değil, Rabbimizdir. Allah’a giden yolda bir işaret olduğu için o değerlidir. Allah hesaba katılmadan alışılmış bir davranış olarak, eda edildiği sanılan namazlar, bize kendisini hatırlatıp Rabbimizi unutturacak durumdaysa, bunun bir şirk unsuru olmadığını kim söyleyebilir. Sairin dediği gibi “Kır bu evin putunu İbrahim ister Kur’an olsun adı, ister veli olsun, Kır bu evin putunu İbrahim! azmet deli gönlüm putlar kırmaya, putlar kıran Arzı Mevuta geçer.” Yani Kur’an’la Allah’a şirk koşan, bir yaşam ortaya çıkardık…

Şirk deyip hemen geçmemek gerekiyor, sıradan devlet yöneticileri bile yetkilerine kimseyi ortak etmeyi düşünmezken, nasıl olur da Tüm mahlukatın var edenine, çirkince bazı ortaklar kılabiliyoruz. Allah hiçbir konuda kendisine şirk koşulmasını asla istemiyor, ahlaki yaşamın olmazsa olmazı buradan başlar. Ondan sonra dünyaya gelmemize vesile olan anne ve babaya iyilikle muamele etmek gelmektedir.

Ana ve babaya çok iyi davranın, onlara kötü davranmak haram olan bir davranıştır. Haram anlatılacaksa, kültürü din haline getirerek insanlara haram sınırları belirlemekten uzaklaşalım ve Allah’ın haramlarını anlatalım…Ana ve babanın herhangi bir dini inancı sorgulanmadan onlara çok iyi davranmak ahlakın ikinci ve olmazsa olmaz ilkesidir. Bu aleme gelmemize vesile olan ana ve babaya saygı, sevgi, merhamet etmeyen bir anlayış tüm ahlak sınırlarını çiğnemiştir. Bu perdeyi parçalayanların diğer perdeleri koruması düşünülemez. Yaratan Allah, aleme gelmemize vesile olan, ana ve babadır. Dikkat ediyor muyuz, haram sınırlarının ilk temelinin nasıl atıldığını…Ancak Allah’a şirk koşmayanların ana ve babaya merhamet edip iyilik yapacakları da böylece ortaya çıkmaktadır. Ahlak ve etik değerlerden bahsedenlerin dünyasında analar ve abalar aciz düşmüş, barınacak bir ortamları olmadığından düşkünler evine terk edilmişse, orada çok ciddi bir ahlak erozyonu var demektir. İçinde yaşadığımız toplumda ana ve babaların dövüldüğü ve evlerden kovulduğu, aşağılandığı bir ortamda, din adına anlatılanlar, hala bilmem neyin faydası ve zararları ya da başı açık namaz kılmanın günah olup olmadığı anlatılıyorsa din ahlak dışı bir dindir. Ahlaksız bir din, asla Allah’ın dini olamaz.

Ahlaki bir devrim yapamayan toplumların hayatlarında din karşılık bulmayacaktır. Allah’ın neleri haram kıldığını açık seçik ortaya koyup onunla ilgili toplumsal gerçeklik masaya yatırılıp, ciddi bir operasyondan geçmediği sürece, toplumları kuşatan bulaşıcı toplumsal hastalıkların önlenmesi mümkün değildir.

Yoksulluk endişesiyle sakın ola ki çocuklarınızı imha etmeyin, sizin de onların da rızkını Allah vermektedir. Tüm rızıklar yanında olan yaratıcı, yaratıp bu aleme gönderdiği bir kulunu açlıktan ölüme mahkûm etmez. Âmâ ona verilen o rızkı gasp ederek onu ölüme mahkûm edenler yeryüzü zalimleridir. Bu dünya üzerinde hüküm sürenler ve tüm güçleri ellerine alanlar, dünyanın nimetlerinin sınırlı olduğunu ve ondan dolayı bir nüfus planlaması yapmak gerekir diyerek anne karnından ceninleri alarak onlara bu yaşamı zindan ettiler. Zamanla da bu doğal hale geldi…Oysa sizin de rızkınızı, doğacak olanların da rızkını Allah vermektedir. Dünya Firavunlarının Allah’ın hudutlarını imha etmelerine asla fırsat vermemektir görevimiz…

Kötülüklerin hem görüneninden hem de görünmeyenlerinden uzak durmak, hayatın temel üçüncü ilkesidir. Dikkat ediyor muyuz, sıralama o kadar önemli ki, bunları dikkate alanlar ancak yeryüzünde iyiliklerin yaygınlaşmasına öncülük edebilirler. Fahşanın her türlüsüne yaklaşmayın…Görünen kötülüklerden uzaklaşmak bazen kolay olabiliyor, ancak Allah’ın bildiği kulların onu anlamakta zorlandığı kötülüklerin bir virüs gibi, gizliden yayılarak toplumların genetiğini ele geçirdiğini görmekte zorlanabiliyoruz. İşte, bunu bilen rabbimiz, kötülüklerin hem gizlisinden hem de açığından uzak olun, onlara yaklaşmayın diyor…

Allah’ın saygın ve aziz kıldığı bir cana hakkı savunmak dışında kıymayın…Bu size kesinlikle haramdır. Her can saygın ve azizdir. Hiçbir gerekçe hakkın dışında bir cana kıyma hakkına sahip değildir. Hakkın savunması kişiye ve ortama göre olan bir durum değil, onun sınırlarını yine Rabbimiz belirlemiştir. Kısas bunların ilkidir. Onun dışındaki ise savaş anı ve onun da hukuku yine bellidir. Bunları yapmak evrensel bir ahlaki değerdir. Bunların ötesinde sınırları zorlayan ve kendilerine göre helal haram sınırları belirleyenler, Allah’ın hududunu çiğneyip haddi aşanlardır. Bu ayette vurgulanan hakikatler tamamıyla ahlaki açıdan bir yaşamda haramın sınırlarının ne olduğunun beyanıdır. Ameli olarak haram unsurları başka ayetlerde de anlatılmaktadır “... Allah size bunları önerdi ki, aklınızı işletebilesiniz."En’am:151

“…Ana-babaya çok iyi davranın. Yoksulluk endişesiyle çocuklarınızı öldürmeyin; biz sizi de onları da rızıklandırırız. Kötülüklerin görünenine de gizli kalanına da yaklaşmayın. Allah'ın saygın ve aziz kıldığı cana, bir hakkı savunmak dışında kıymayın. Allah size bunları önerdi ki, aklınızı işletebilesiniz."En’am:151

Rabbim en doğrusunu söyler, inşallah bu hakikatlere kulaklarımızı ve yüreğimizi açarak bir yaşamın yorulmayan yolcularından oluruz…

Erol KEKEÇ/24.01.2019