Modern Dünyanın Prangaları-Refahın Bedeli ve Gerçek Özgürlük Arayışı"

 Bu konuşmamda, modern yaşamın insan özgürlüğü üzerindeki etkilerini sorgulayan derin bir bakış açısıyla sizlere hitap etmek istiyorum. Günümüzde refah düzeyi arttıkça, insanların bağımlılıklarının da aynı oranda arttığını gözlemlemek oldukça açık. Dışarıdan bakıldığında, hayatın kolaylaştığı, daha çok imkana sahip olduğumuz, her türlü ihtiyacımızın karşılandığı bir düzen içinde yaşıyor gibiyiz. Ancak, bu refahın altında yatan gerçek, belki de çoğumuzun fark etmediği, çok daha derin bir problem var: bu imkânlar bizi özgürleştirmek yerine, daha da köleleştiriyor.

Refah düzeyinin artması ile yaşantımıza giren her yeni nesne, her yeni alışkanlık, aslında bizi daha çok bağımlı hale getiriyor. Çünkü bu nesneler, sadece işimizi kolaylaştırmakla kalmıyor, aynı zamanda hayatımızın merkezine yerleşiyor. Telefonlar, bilgisayarlar, arabalar, sosyal medya platformları... Tüm bunlar, modern dünyanın bize sunduğu, özgürlüğümüzü kısıtlayan birer pranga haline geliyor. Başlangıçta bu nesnelere sahip olmak, onlara erişmek bir özgürlük gibi görünse de, zamanla bu nesnelere bağımlı hale geldiğimizi fark ediyoruz. Onlarsız bir hayatı hayal edemez hale geliyor, onları kaybettiğimizde ise eksik, yetersiz ve mutsuz hissediyoruz.

Kapitalizmin asıl amacı da işte burada ortaya çıkıyor: sürekli tüketen, sürekli daha fazlasını isteyen, elde edemedikçe mutsuz olan bireyler yaratmak. Kapitalizm, mutluluğun sahip olduğumuz şeylerde gizli olduğunu sürekli vurguluyor. Yeni bir telefon, daha iyi bir araba, daha şık kıyafetler... Bunlara sahip olduğumuzda mutlu olacağımızı zannediyoruz. Ancak gerçekte olan, sürekli bir eksiklik hissi içinde yaşamak. Çünkü sahip olduğumuz her yeni şey, bir sonraki arzunun temelini atıyor. Kapitalizmin dayattığı bu döngü, bizi tatminsiz ve mutsuz kılmaktan başka bir işe yaramıyor.

İşin acı yanı ise, modern dünya bu döngüyü normalleştiriyor. Herkesin daha fazlasını istemesi, sahip olamadığı şeyler yüzünden mutsuz hissetmesi, hatta bu hissin doğal karşılanması, bireyin gerçek anlamda kendini bulmasını engelliyor. İnsan, sahip olduklarıyla tanımlanıyor ve özgürlüğü de sahip olduklarına indirgeniyor. Bir zamanlar özgürlük, düşünebilmek, sorgulayabilmek, hayatın anlamını aramak iken, şimdi özgürlük; sahip olabilmek, kullanabilmek ve tüketmek anlamına geliyor.

Kapitalizm, insanları birer "iyi kullanıcı" haline getirdi. Yaratıcılık, düşünce, derinlik gibi insani yetiler yerini, tüketim yeteneğine bıraktı. Bu, insanın kendi varlığını ve anlamını kaybetmesine yol açtı. Hayat, kapitalizmin sunduğu bu "refah" illüzyonu içinde sıkışıp kalmış, birey ise sahip olduklarının efendisi değil, kölesi haline gelmiş durumda. İnsan, özgürlüğünü satın aldığını zannederken, aslında köleliği satın alıyor. Sahip olduğu her şey, onu biraz daha tutsak ediyor.

Bir düşünün: Sahip olduğumuz bu teknolojik cihazlar, lüks eşyalar ya da modern dünyanın sunduğu imkanlar, gerçekten bizi özgürleştiriyor mu? Yoksa bizi daha mı çok bağlıyor? Bağımsızca bir gün geçirebiliyor muyuz? Telefonumuz yanımızda olmadan bir saat bile huzurlu hissedebiliyor muyuz? Tüm bu sorular, aslında modern yaşamın sunduğu refahın gerçek yüzünü gösteriyor. Sahip olmak özgürlük değildir. Gerçek özgürlük, sahip olmadıklarımızdan da bağımsız olabilmektir. Mutluluğu, huzuru ve yaşamın anlamını dışsal nesnelerde aramak, insanın kendini kaybetmesine neden olur.

Bu döngüden çıkmak zor mu? Evet, oldukça zor. Çünkü modern toplum, bu köleliği normalleştirmiş durumda. İnsanlar, sahip olamadıklarında mutsuz hissediyor, eksik olduklarını düşünüyorlar. Ancak gerçek şu ki, özgürlük ve mutluluk, sahip olduklarımızla ilgili değildir. Bilakis, sahip olduklarımızdan bağımsız olabilmekle ilgilidir. Bir şeylere sahip olmanın, onları kullanmanın ötesine geçebilmek, yaşamın anlamını maddi şeylerde aramamak gerçek özgürlüktür.

Dolayısıyla, modern yaşamın sunduğu refah, insanın özgürlüğü pahasına elde edilmiş bir refahtır. Bu refah, insanı düşündüren, sorgulayan, anlam arayan bir varlık olmaktan çıkarıp, sürekli tüketen, sürekli daha fazlasını isteyen bir varlık haline getirmiştir. Kapitalizm, insanları bu tüketim döngüsü içine çekmiş ve bu döngüden çıkamayan bireyler, farkında olmadan kendi köleliklerini satın almışlardır. Ancak gerçek özgürlük, sahip olduklarımızla değil, sahip olmadıklarımızdan bağımsız olabilmekle ilgilidir.

Bu yüzden, hayatımızı sorgulamalı, mutluluğu ve özgürlüğü gerçekten nerede aradığımızı düşünmeliyiz. Tüketim döngüsünden çıkabilmek, kapitalizmin dayattığı bu kölelikten kurtulabilmek, insanın kendi varoluşunu yeniden keşfetmesi anlamına gelir. Unutmayalım ki, gerçek mutluluk ve özgürlük, maddi şeylerde değil, içsel huzurda ve anlam arayışında yatar.

Bahadır Hataylı/19.10.2024/08.14/Sancaktepe/İST

Aldırma Yürü

“Yola çıktığın andan itibaren unutma ki, her adım bir sınavdır. Senin yolun kolay olmayacak, yolların en zoru olacak. Çünkü sen, sıradan bir yolu değil, dosdoğru yolu seçtin. Kalbinin rehberliğiyle yürüdüğün bu yol, her adımında seni biraz daha olgunlaştıracak, biraz daha derinleştirecek.”

"Yürü"

Yol senin önünde, ama sen nereye gittiğini bilmeden yürüyorsun. Bu sana ilk başta ürkütücü gelebilir, çünkü insanlar genelde ne yapacaklarını bilerek ilerlemek isterler. Ama işte senin yolun, tam da burada başlıyor: Bilinmeyeni kabul etmek, belirsizlik içinde adım atmaktan korkmamak. “Aldırma,” diyor içindeki o bilge ses, “yürü.”

Bu yürüyüşün sıradan bir yürüyüş değil, içsel bir yolculuk olduğunu anlaman uzun sürmeyecek. Yol, bazen yalnız hissettirecek, bazen de seni yolda bulduğun insanlar şaşırtacak. Ama sen hep içindeki sesi dinleyeceksin, çünkü bu ses seni asla yanıltmayacak.

İnsanlar, yolculuklarında kendilerini korumak için pek çok şey taşırlar: Zırhlar, silahlar,vs.. Ama senin için bu yolda tek koruyucun yüreğin olacak. Yüreğine güven. İçindeki inanç, seni her türlü tehlikeden koruyacak. “Göğsüne yüreğinden başka bir muska takma,” diyor o ses. Çünkü bu yol, fiziksel bir zırhla değil, manevi bir zırhla geçilir. Yüreğin; seni koruyacak olan tek gerçek güçtür.

Bu yol, seni tehlikelerle dolu engin dağlardan, derin vadilerden geçirecek. Korkacaksın belki, ama her korkunda yüreğinin sıcaklığını hissedeceksin. O sıcaklık, sana asla yalnız olmadığını hatırlatacak. "Yüreğin yanında olduğu sürece, başka hiçbir şeyden korkma," der gibi.

Haritaya ihtiyacın var, evet, ama bu harita sıradan bir harita değil. Senin haritan vahiydir. Herkesin elinde kağıttan yapılmış haritalar olabilir, yolunu göstermek için teknolojiye güvenenler olabilir. Ama senin için vahiy, en gerçek ve şaşmaz rehberdir.

“Vahiy haritan, nebi kılavuzun olsun,” diyor bilge ses. Peygamberlerin yolunu izlemek, seni her daim doğru yolda tutacak. Onlar, en büyük zorluklar karşısında nasıl direndilerse, sen de direneceksin. Onların sabrı, senin sabrın olacak. Onların umudu, senin umudun olacak. Vahiy, sana yolunu gösterecek, karanlık anlarda ışık olacak. Vahyin ışığına sarıl, çünkü o ışık seni karanlıktan çıkaracak.

Akıl Pusulan Olsun

Ama unutma, bu yolculuk sadece inançla değil, aynı zamanda akılla da yapılır. Aklın, senin pusulandır. O pusulayı kaybettiğin anda yönünü bulamazsın. Akıl, sana nerede durman gerektiğini, nerede hızlanman gerektiğini söyleyecek. O yüzden her adımda aklını kullan, çünkü bu yolculuk hem kalbin hem de aklın bir arada hareket ettiği bir süreçtir.

“Aklını devre dışı bırakma,” diyor içindeki ses. “O, sana yol gösterecek olan bir pusuladır. Akıl olmadan, inancın yön bulamaz.” İşte bu yüzden aklın, senin en değerli yardımcın olacak. Yolda karşına çıkan her durakta, aklını kullanacaksın. O duraklarda mola vereceksin, ama mola verdiğin her anı bir öz eleştiri süreci olarak değerlendireceksin.

İman Sermayen, Amel Azığın Olsun

Yolculuğuna çıktığında yanında neyi alacaksın? İnsanlar genelde para, yemek, su alır. Ama senin yolculuğunda daha farklı azıklara ihtiyacın var. İman, senin sermayen olacak. Her şeyin kaybolsa da, imanının sana yol göstereceğine inan. Çünkü iman, seni her zaman doğru yola yönlendirecek olan en değerli azıktır.

Ve amellerin... Amel, bu yolda ilerledikçe seni güçlü kılacak olan tek azıktır. Yalnızca inanmak yetmez, inandıklarını hayata geçirmen gerekir. Amelin olmadan iman eksik kalır, iman olmadan amel anlamını kaybeder. İkisini bir arada tutmalısın.

Sevgi Yakıtın, Ahlak Karakterin Olsun

Ama sadece iman ve amel yetmez. Yolda ilerlerken sevgi, seni besleyecek olan yakıtın olmalı. Sevgi olmadan bu yolculuğu yapman imkânsız. Sevgi, sana her adımda güç verecek. Sevdiğin insanlar, inandığın dava, uğruna mücadele verdiğin hakikat... Hepsi, seni yürümeye teşvik eden birer güç olacak. Sevgi, sadece seni değil, etrafındaki her şeyi de değiştirecek.

Ahlak ise senin karakterin olacak. Bu yol, ahlaklı olanların yürüyebileceği bir yol. Ahlak, seni koruyacak, seni insan yapacak. Ahlak, yolculuğun en zor anlarında bile seni doğru yolda tutacak olan en güçlü kalkanın olacak. “Edep aksesuarın olsun,” diyor ses, çünkü bu yolda edep her şeydir. Edepsiz bir yolculuk, insanı sadece yolun dışına savurur.

Merhamet Sıfatın, Şeref ve İzzet Adın Olsun

Ve merhamet... Merhamet, bu yolculuğun olmazsa olmazıdır. Merhamet olmadan, insan sadece kendi yolunu değil, başkalarının da yolunu kaybeder. Bu yolda sadece kendin için yürümüyorsun, başkaları için de yürüyeceksin. Başkalarının acılarını dindirmek, onlara yardım etmek senin görevin olacak. Merhamet, seni insan kılan şeydir.

Merhamet, sadece güçlü olanın zayıfa acıması değildir. Merhamet, zayıfın bile güçlüye şefkatle yaklaşabilmesidir. “Merhamet sıfatın olsun,” der bilge ses, çünkü merhamet, seni sadece insan yapmaz, aynı zamanda seni daha yüce bir varlık haline getirir.

Şeref ve izzet, adın olacak. Yolda ne olursa olsun, şerefinden taviz verme. İzzet, senin adın olacak; çünkü izzetsiz bir yolculuk, seni zillete sürükler. Yol boyunca onurunu, haysiyetini, insanlığını korumak zorundasın. Çünkü bu yol, haysiyetini yitirmiş olanların yolu değildir.

Doğru Yol-Çoğunluğun Değil, Düşünenlerin Yolu

Bu yol, her ne kadar zorlu olsa da, çoğunluğun gittiği yoldan farklıdır. “Doğru yol, insanların çoğunun gittiği yol değildir,” der ses, “düşünen öz akıl sahiplerinin yoludur.” Çoğunluk her zaman haklı değildir. Çoğunluk, genellikle kolay olan yolu seçer. Ama senin yolun zor olan, ama doğru olan yoldur.

Bu yol, herkesin anlayamayacağı bir yoldur. Zira düşünen, sorgulayan, gerçeği arayan insanların yoludur. Çoğunluğun peşinden gitmek, seni her zaman doğru yola çıkarmaz. Sen, aklını ve kalbini birleştirerek kendi yolunu bulmalısın. O yüzden, bu yolda yalnız kalmak seni korkutmasın. Zira yalnızlık, bazen doğru yolu bulmanın ilk adımıdır.

Her Mola Öz Eleştiri Durağıdır

Yolculuğun boyunca sık sık mola vereceksin. Ama her mola, bir öz eleştiri durağı olacak. Kendi içine bakacaksın, yaptıklarını sorgulayacaksın. “Yolda vereceğin her molayı öz eleştiri durağında vermelisin,” der ses. Çünkü yolun ortasında durup geri dönmek, ilerlemekten daha zor olabilir. Ama bu öz eleştiri, seni daha güçlü kılacak, seni yeniden doğrultacak.

Tövbe... Tövbe, işte tam da bu öz eleştirinin sonucudur. “Unutma, tövbe öz eleştiridir,” diyor ses. Tövbe, insanın kendini sorgulamasıdır. Ne mutlu bu yola ve bu yolda giden yolculara, selam olsun o yolda giden ve gidecek olan tüm yolculara...

Bahadır Hataylı/18.10.2024/15.15/Namazgah/İST

Küreselleşmenin Gölgesinde Aile-Dağılan Bağlar ve Toplumsal Erozyon

 Aile yapısı, bir toplumun en temel ve vazgeçilmez unsurudur. Ancak bugün, ne yazık ki ülkemizde aile kurumu, küresel ve yerel etkiler karşısında ciddi bir sarsıntı yaşamaktadır. Değişen dünya düzeni, medya programları ve sosyal normlar, geleneksel aile yapımızı zayıflatarak aile değerlerine karşı tutarsızlık ve duyarsızlık oluşmasına neden olmaktadır. Toplumun temel taşı olan aileler, bu süreçte büyük bir erozyon ve dejenerasyonla karşı karşıya kalmış durumdadır. Gelin bu meseleye derinlemesine bir bakış atalım ve yaşanan sorunları, bilimsel temellendirmelerle birlikte çözüm önerileri sunarak ele alalım.

Aile Yapısının Değişimi-Küreselleşme ve Medyanın Etkisi

Küreselleşmenin etkisi, yalnızca ekonomik ya da siyasi alanlarda değil, kültürel ve sosyal hayatta da kendini göstermektedir. Medya, bu süreçte en önemli aktörlerden biri haline gelmiştir. Ulusal medya kanalları, küresel planların bir parçası olarak hareket etmekte ve aile yaşamını doğrudan hedef almaktadır. Televizyon programları, diziler, reklâmlar ve sosyal medya içerikleri, aile içi ilişkileri ve değerleri erozyona uğratmaktadır. Özellikle genç kuşaklar, bu içeriklerin etkisiyle aile değerlerinden uzaklaşmakta ve bireyselleşme eğilimleri güçlenmektedir.

Bu durum, aile içindeki iletişim ve samimiyeti zedelemekte, anne-baba ve çocuklar arasında derin uçurumlar oluşmaktadır. Aile üyeleri, artık birbirleriyle yüz yüze iletişim kurmak yerine, sanal dünyalarda kendilerine yeni gerçeklikler oluşturmaktadır. Bu durum, özellikle gençlerde yalnızlık, depresyon ve aile bağlarının zayıflaması gibi ciddi sonuçlar doğurmaktadır. Gençler, aile içindeki güven ve bağlılık yerine, sanal ortamlarda var olmaya çalışmakta, bu da aile birliğini zayıflatmaktadır.

Aile İçi İletişim- Kopukluk ve Yalnızlık

Bir ailenin temelini oluşturan en önemli unsur, iletişimdir. Ancak günümüzde aile içi iletişim, teknoloji ve bireyselleşme yüzünden büyük ölçüde zayıflamış durumda. Her aile bireyi, kendi odasına çekilerek, sanal dünyalarda kendi gerçekliklerini oluşturuyor. Artık evler, mekânsal bir birliktelikten öteye geçemeyen, adeta birer otele dönüşmüş durumda. Aile üyeleri, bir arada yaşasalar da duygusal olarak birbirlerinden tamamen kopmuş durumdalar.

Bu kopukluk, aile içindeki sevgi, saygı ve merhameti de yok etmektedir. Aile, bir arada olmanın getirdiği "biz" duygusunu kaybetmiş, bireyler kendi yalnız dünyalarına hapsolmuştur. Çocuklar, odalarının kapılarını kilitleyip sanal ortamlarına çekilirken, ebeveynler de çocuklarının bu durumuna çoğu zaman kayıtsız kalmaktadır. Bu kopukluk, zamanla daha büyük sorunlara yol açmakta, aile içi bağların tamamen kopmasına ve aile üyelerinin birbirine yabancılaşmasına neden olmaktadır.

Devletin Rolü-Yetersiz Politikalar ve Toplumsal Erozyon

Aile yapısının bu denli zayıflamasında devletin rolü de önemli bir yer tutmaktadır. Devletin yetkili kurumları ve organları, bu konuda yeterince etkili ve kalıcı politikalar üretememiştir. Hızla değişen ve dönüşen dünya düzeni karşısında, genç nesilleri ve aile yapısını koruyacak önlemler alınamamıştır. Aileye yönelik koruyucu politikalar yetersiz kalmış, bu da toplumsal bir erozyona yol açmıştır.

Özellikle medya üzerindeki denetim eksikliği, aileyi hedef alan içeriklerin kontrolsüz bir şekilde yayılmasına neden olmuştur. Aile yapısını koruyacak sosyal politikalar geliştirilemediği için, genç nesiller küresel etkilerin bir parçası haline gelmiş ve aile değerlerine karşı duyarsızlaşmıştır. Bu süreçte devletin yapması gereken, aileyi koruyacak ve güçlendirecek politikalar geliştirmek, aile içi iletişimi ve dayanışmayı artıracak projeler üretmektir.

Genç Nesiller-Bireyselleşme ve Toplumsal Duyarsızlık

Günümüz gençleri, bireyselleşme ve yalnızlaşma eğilimindedir. Küresel kültür, gençleri bireysel başarıya, bağımsızlığa ve yalnız yaşamaya teşvik etmektedir. Bu durum, gençlerin aile değerlerinden uzaklaşmasına ve toplumsal duyarsızlığın artmasına neden olmaktadır. Gençler, artık aile içinde değil, sanal dünyalarda kendilerini var etmeye çalışmakta, bu da aile içi bağların kopmasına yol açmaktadır.

Bireyselleşme, sadece aile içi iletişimi zayıflatmakla kalmamış, aynı zamanda toplumsal duyarlılığı da azaltmıştır. Gençler, artık toplumun sorunlarına karşı duyarsızlaşmış, yalnızca kendi dünyalarına odaklanmış durumdadırlar. Bu süreçte, gençlerin toplumsal sorumluluklarını yerine getirmeleri ve aile içindeki rollerini doğru bir şekilde üstlenmeleri için onları bilinçlendirmek büyük bir önem taşımaktadır.

Patolojik Durumlar-Aile Yapısının Zayıflamasının Sonuçları

Aile yapısının zayıflaması, sadece bireysel ve toplumsal bağları koparmakla kalmıyor, aynı zamanda patolojik vakaların artmasına da yol açıyor. Uyuşturucu bağımlılığı, suç oranlarındaki artış, cinsel taciz ve tecavüz gibi vakalar, aile yapısındaki bozulmanın sonuçlarından sadece birkaçıdır. Gençler aile içindeki duygusal boşlukları dolduramadıkları için, dış dünyada kendilerine alternatif arayışlarına girmeleri, bu tür olumsuzlukların artmasına neden olmaktadır.

Bu patolojik durumlar, yalnızca aileleri değil, tüm toplumu etkileyen büyük bir sorun haline gelmiştir. Aile içinde yaşanan iletişim sorunları, gençlerin dış dünyada yanlış yollar seçmesine neden olmakta, bu da toplumsal bir çöküşü beraberinde getirmektedir. Bu sorunlarla mücadele etmek için aile içi iletişimi güçlendirecek ve aile birliğini koruyacak adımlar atılmalıdır.

Çözüm Önerileri-Aileyi Yeniden İnşa Etmek

Aile yapısındaki bu bozulmaları düzeltmek ve aileyi yeniden inşa etmek için bir dizi çözüm önerisi sunmak mümkündür:

1. Aile İçi İletişim Güçlendirilmelidir: Aile üyeleri arasında sağlıklı bir iletişim kurulmalı, aile bireyleri birbirlerine zaman ayırmalı ve duygusal bağları güçlendirmelidir. Aile içindeki sevgi, saygı ve merhamet yeniden inşa edilmelidir.

2. Medya İçerikleri Denetlenmelidir: Aile yapısını zayıflatan medya içeriklerine karşı daha sıkı denetimler getirilmelidir. Özellikle çocuklar ve gençler üzerinde olumsuz etki yaratan programlar, reklâmlar ve sosyal medya içerikleri kontrol altına alınmalıdır.

3. Devlet Politikaları Güçlendirilmelidir: Devlet, aile yapısını koruyacak ve güçlendirecek sosyal politikalar geliştirmelidir. Aile içi bağları güçlendirecek projeler, eğitim programları ve toplumsal dayanışmayı artıracak politikalar öncelikli hale getirilmelidir.

4. Aile Eğitimi Verilmelidir: Ebeveynler, çocuklarıyla nasıl iletişim kuracakları konusunda bilinçlendirilmeli ve aile içindeki rollerini doğru bir şekilde üstlenmeleri sağlanmalıdır. Aile eğitimi, aile içi sorunları çözmek için en önemli adımlardan biridir.

5. Toplumsal Sorumluluk Bilinci Geliştirilmelidir: Gençler, toplumsal sorumluluk bilinciyle hareket etmeli ve aile içindeki rollerini doğru bir şekilde yerine getirmelidir. Toplumsal dayanışma, gençleri aile değerlerine karşı daha duyarlı hale getirecek en önemli unsurlardan biridir.

Sonuç olarak, aile yapısının zayıflaması, sadece bireysel bir sorun değil, toplumsal bir çöküşün habercisidir. Aile içindeki bağların zayıflaması, toplumsal duyarsızlığın artmasına ve patolojik durumların yaygınlaşmasına neden olmaktadır. Bu süreçte, aileyi yeniden inşa etmek ve güçlendirmek için sağlıklı iletişim, doğru politikalar ve toplumsal dayanışma büyük bir önem taşımaktadır.

Aile, toplumun temel taşıdır ve onun korunması, toplumsal geleceğimizin teminatıdır. Aileyi güçlendirmek, sadece bireysel anlamda değil, toplumsal anlamda da büyük bir sorumluluktur. Bu sorumluluğu yerine getirmek, genç nesilleri korumak ve toplumsal değerleri yeniden inşa etmek, hepimizin görevidir.

Bahadır Hataylı/17.10.2024/14.10/Namazgah/İST