PKK'nin Feshi

1.Siyasal, Bölgesel ve Uluslararası Perspektiften Tarihsel Bir Kırılma Anı

Bu çalışma, PKK'nin 2025 yılı itibarıyla kendisini feshettiğini açıklamasını, Türkiye'nin iç siyaseti, Kürt meselesi, bölgesel dengeler ve uluslararası yansımalar çerçevesinde çok yönlü olarak düşünülmelidir. PKK'nin feshi, yalnızca bir terör örgütünün sonu olarak değil, aynı zamanda 40 yıllık silahlı mücadelenin sona erdiği; ancak siyasallaşma, ideolojik yeniden konumlanma ve yeni aktörlerin ortaya çıkma ihtimalini barındıran karmaşık bir dönüşüm süreci olarak okunmalıdır. Buradaki amacım, PKK'nin feshi kararının ardındaki olası nedenleri, kararın çok katmanlı etkilerini ve gelecekteki senaryoları akademik bir bakışla ortaya koymaktadır.

Kürt sorununa ilişkin 1980'lerden itibaren silahlı bir yapıya dönüşen PKK (Kürdistan İşçi Partisi), 40 yılı aşkın süredir Türkiye'nin iç siyasetinde ve güvenlik politikalarında merkezî bir rol oynamıştır. 2025 yılında, PKK'nin kendisini resmen feshettiğini ilan etmesi, sadece bir örgüt karı kararı olarak değil; çok katmanlı siyasi, toplumsal, ideolojik ve diplomatik etkileri olan tarihsel bir olay olarak değerlendirilmelidir.

Burada, PKK'nin feshi kararının arka planında yer alan muhtemel nedenleri, kararın Türkiye iç siyasetinde ve Ortadoğu denkleminde yaratacağı etkileri ve uluslararası sistemdeki yansımalarını akademik bir yaklaşımla incelemektedir.

2. Fesih Kararının Niteliği ve Kapsamı

PKK'nin feshi, her ne kadar sembolik bir karar gibi görülse de, bu kararın kapsamı ve niteliği belirleyici öneme sahiptir. Örgüt sadece "ismiyle" mi feshedilmiştir, yoksa silahlı kanatlar, ideolojik yapı, finansal ve lojistik ağlar da bu fesih kapsamına dahil edilmiş midir?

Burada, "isim değişikliği" ya da "taktiksel geri çekilme" mi söz konusudur, yoksa kalıcı ve stratejik bir dağılma mı gerçekleşmiştir? Fesih karanın samimiyeti ve uygulanabilirliği, bu sorulara verilecek yanıtlarla daha net biçimde anlaşılabilir.

3. Fesih Kararının Muhtemel Gerekçeleri

Askeri ve Stratejik Baskının Etkisi

PKK'nin son yıllarda ciddi lojistik, personel ve hareket kabiliyeti kaybına uğradığı bilinmektedir. TSK'nın nokta atış operasyonları, MİT'in saha hakimiyeti ve teknolojik üstünlüğü PKK'yı fiziki olarak çok daraltmıştır.

Uluslararası Dış Baskı ve Değişen Çıkarlar

ABD ve AB, PKK'yı artık "külfet" olarak görmekte, Suriye'deki YPG/SDG yapısı üzerinden daha pragmatik bir iş birliği yürütmeyi tercih etmektedir. PKK bu denklemde fazlalık olarak görülmüş olabilir.

Türkiye ile Muhtemel Gizli Temaslar

PKK'nin feshi, şüphesiz ki şans eseri veya tek taraflı alınmış bir karar olmayabilir. Geçmişte Oslo, İmralı gibi süreçlerde görüldüğü gibi, şu an da Türkiye ile perde arkasında yürütülen bir diplomatik uzlaşının sonucu olabilir.

4. Türkiye İç Siyasetinde Olası Etkiler

Siyasi Pozisyonlanmalar İktidar partisi bu gelişmeyi "terörle mücadelede mutlak zafer" olarak sunacak, milliyetçi kamuoyunu konsolide edecektir.

Muhalefet ise "taviz verildi mi?", "gizli pazarlık yapıldı mı?" gibi soruları gündeme taşıyacak, şeffaflık talep edecektir.

Kürt Sorununun Yeni Fazı

PKK'nin feshi, silahlı mücadeleyi sona erdirmekle birlikte, Kürt sorununun sosyo-kültürel, ekonomik ve siyasi boyutlarını ortadan kaldırmaz. Bu yeni fazda HDP/DEM Parti ve yerel aktörlerin siyasallaşma talebi artacaktır.

Devletin Güvenlik Algısının Değişimi

Silahlı tehdidin azalmasıyla birlikte, devletin güvenlik politikalarında da yeni bir paradigma geliştirilmesi beklenmektedir.

5. Bölgesel Yansımalar- Irak, Suriye, İran Kandil dağının stratejik önemi azalmaya başlayabilir.

Suriye'de PYD/YPG, "PKK'dan bağımsızlaşma" çabalarıyla meşrulaşma stratejisini derinleştirebilir.

İran, PJAK üzerinden bölgedeki Kürt hareketini denetleme eğilimini sürdürebilir.

6. Uluslararası Sistem ve Gelecek Senaryolar

ABD ve AB'nin Yeni Yaklaşımı

PKK'nin dağılması, ABD için YPG'yi daha meşru hale getirme zemini olabilir. Avrupa'da "PKK terör listesinden çıkarılsın" tartışmaları başlayabilir.

Yeni Yapıların Doğması Olasılığı

PKK sonrasında, ideolojik ya da silahlı bazda yeni gruplar ortaya çıkabilir. Devletin sosyo-politik diyalog kanallarını açması bu riski azaltabilir.

7. Tarihsel Fırsat ve Kırılganlık

PKK'nin feshi, Türkiye için tarihsel bir fırsat olmakla birlikte, aynı zamanda dikkatle yönetilmesi gereken bir kırılganlık anıdır. Devlet, kapsayıcı ve adalet temelli politikalar geliştirmelidir.

Siyasi aktörler, popülist değil, yapılandırıcı dil kullanmalıdır.

Toplum, "barış ve birlik" zemini için yeniden inşa edilmelidir.

Bu süreçte başarı, yalnızca PKK'nın dağılmasıyla değil; Kürt sorununun yapısal ve sivil yollarla çözülmesiyle mümkün olacaktır.

Bahadır Hataylı/12.05.2025/Namazgah/İST