KUŞATILMIŞ BEYİNLER MUHAKEME YAPAMAZLAR

Dijital kodlar yaşamda fazlasıyla karşılık bulduğu kanaatindeyim. Geçmiş dönemlerde korkuyla, tedirginlik içinde ortaya çıkmaya çalışırken, şimdilerde rahatlıkla kendini ifade etmenin ötesinde, baskın bir karakterde ortaya çıktığını görmekteyiz. Çünkü yaşamda karşılığı olmayan bir sürecin düşünsel baskınlığının bu derece hızlı gitmesi düşünülemez. Düşünce olarak çok hızlı olduğunuzu ve sürekli yeni oluşumlar derdiyle dertlendiğinizi görünce insanın bunları sorgulamadan bir köşeye çekilmesi mümkün olmadığından bunlar hakkında zihnime takılanları sizlerle paylaşmak istedim.

Dijital düşünce öyle bir nesil yarattı ki, onların yaşamları da dijitalleşti. Dijital düşünce aslında küresel kuşatma dili ve buna bağlı oluşan kültür olduğu bilinmelidir. Bu kültür genellikle insanlığın yaşamını kolaylaştırma ve onları insanca yaşayacağı ortama kavuşturma sorumluluğu taşıyan bir yapı değildir. Bu oluşum, kuşatma ve kendi belirlediği alanlarda kurduğu oksijen çadırlarında tüm insanlığa aynı havayı teneffüs ettirme ve aynı zamanda o yaşam alanındaki kodlama sistemine göre bir tarz ortaya çıkarmaktır. Ortaya çıkan bu yaşam tarzları o kadar sıradan ve insanlık değer sistemi içinde kendisine bir yer bulamayacak kadar da albenisi olmayan görüntülerin düşük profillerinden oluşmaktadır. Bu konudaki iddialı yargılarımı nereden aldığımı ve neye göre oluşturduğumu merak edenleriniz olabilir. Bu konuları kendi toplum kodlarımızdaki yaşam karmaşasından ve süreklilik kazanan geleneğe dönüşen yeni yaşamlardan alıntılar yaparak açıklamak istiyorum.

Bundan 15-20 yıl öncesine kadar gözde olan siyah takım elbiseler, yerini blucinlere ve daha sıradan giyim kuşamlara bıraktı. Bu sıradan ve rahat olduğu sanılan giyim kuşam çok daha pahalı olmasına rağmen hayat içinde o kadar basit ve insan üzerinde iğreti duruyor ki, insanın düşünsel birikimlerinin de ne kadar basit olduğunu ortaya koyar gibi bir uyarı gönderiyor. Bazen diyorum ki, acaba bizim yaşadığımız ortamdan edindiğimiz değer kalıpları aynı zamanda bizlerin bakış açılarını şekillendirdiği için, bu farklı yaşamlarla çatışma yaşadığımızdan onları kabullenememe gibi bir problem olabilir mi bizimki, ancak karşılaştıklarımızın entelektüel bir konuşma dinleyecek kadar tahammülleri olmadığını görünce, bunun farklı bir yaşamın kuşatması olduğu daha çok kafama yatıyor.

Evet, insanlık değer sistemi zihinsel bilgi oluşum aşamaları tamamıyla küresel bir kuşatmanın direktifleri doğrultusunda şekillenmektedir. Önce gerekli olan bilgi kaynaklarını belli merkezlerde oluşturdular, sonrasında bilgi aktarım aparatlarını dizayn ettiler, ardından buralarda nasıl bir bilginin oluşturulup yaygınlaştırılacağını biçimlendirdiler. Bu aşamalar oluştuğu anda düğmeye basıldı ve insanlık zihni dışardan merkezi bir sistemle yüksek basınç altında kalarak önce bir travma yaşadı, ardından alıştı ve yeni beyinlerle hayatı anlamlandırma süreci elden gitmiş oldu. Çünkü insanın anlamlı ve kavrayarak yaşama becerisi yeni kuşatmada istenmiyordu. Daha çok U-O-T sürecinde bir yaşam istiyorlardı. Bu koşullanmışlıklar arasında insan tam bir maymuna döndü ne arzu ve isteklerinin sınırı ne de seçim yapabilecek beceri ve kabiliyetleri kaldı. Gelen uyarıcılara tepki veren, bir denek ötesi güce sahip olmayan bir yaratık oluşturuldu. Bu ucube yaratığın insan olarak anılması onu insan yapmadığı gibi, insana ait değerleri bu haliyle gelenek olarak sonrakilere taşıması da düşünülemezdi. İşte, günümüzdeki yaşamın kodlanma ve şekillenme dönemi böyle başladı ve geldiğimiz aşamada ciddi uyumsuzlukların vuku bulduğu çatışmalı bir ortam armağan etti.

Dijital çağın kurucuları ve onların taşıyıcıları bu sürece bütün bir insanlığı taşımak için nice bilinmeyen deneylerde denek olarak imha ettikleri insanların sayısını bilmiyorlar. Peki deney aşamasında böylesi bir acımasızlığa sahip olanlar tam da kazanma sürecine girdikleri bir dönemde, bu planlarını uygularken ne kadar insanın yok olacağının hesabını yaparlar mı dersiniz? (!) Küresel kuşatıcı dinozorlar yaşadığımız acılardan kazanım elde edenler oldukları için, sizin acınız onların bayramı olarak bilinmeli ve kendi acılarımızı başkalarının dindireceğine inanmayacak kadar diri iri ve kendimize gelmek zorundayız. Öyle bir sel ve bu selin de hiç söndüremeyeceği gürlükte alevler arasında kıvranan bir canlıya döndü yaşamlarımız. Bunları frenleme değil yönünü nasıl ve hangi tarafa kanalize edersek daha az zarar görür ve var olan o akıntıdan daha çok nasıl verim elde ederiz diye kafa yormamız gerekli…

Her şey o kadar çok profanlaştı ki, gerçeğe dönmek hayli güçleşti. Caddelere sokaklara çıkıyorsunuz insanların yaşamlarına bakıyorsunuz, hep bir akıntı ve hiçbir şey yerinde durmuyor yaşamlar giyim kuşamlar eldeki telefonlar konuşulan kelimeler birbirine ne kadar da benziyor. Farklı bir şey görsem resmini çekmek istiyorum. Eskiden caddelerde gördüğümüz ve yürürken de ben geliyorum der gibi siyah takım elbiseli gençleri bulmak mümkün değil. Herkesin giydiği dar kot pantolonlar ve üstte dar kalıp kesim montlar, herkesin ayağında spor ayakkabıları ve markalar, ayak üstü yemekler yani her şey tam bir akıntı içinde ve ortaya çıkan kuşatma kültürü…Dünyanın her tarafında bu kültürle karşılaşıyorsunuz, sürüye dönmüş bir yaşam, düşünme melekeleri dumura uğramış bir beyin, merhamet ve acıma duyguları törpülenmiş bir vicdan sokakları dolduran böylesi bir yaratık….İstenilen bu yaşam oluşturuldu ve arkasından planlamalar belirlendiği gibi ortaya çıkmaya başladı. Biz bundan sonra planlamacıların bizim hesaba katılmadığımız ve sonrakilerin yaşamlarını kuşattıkları oyunların nasıl oynandığına hep şahit olacağız. Siz etkin olamadığınız yerde yönlendirmeyi yapacağınızı düşünüyorsanız büyük bir yanılgı içindesiniz.

Bunları neden mi anlatıyorum, kolaycılık ve emek harcamadan yaşamı sürdürme, meşguliyet az ama kazanım fazla ona ulaşımı çok rahat olan bir hayatın kodlaması, dijital çağın temel hedefiydi ve bunları elde etmiş görünüyor… Her şeye çok çabuk ulaşan ama onun cefasını çekmek istemeyen, sürekli farklılık arayan yaşamı destekleyen kültür, günümüz neslinin olmazsa olmazlarıdır. Geçmiş değer birikimleri ve onlara göre biçimlenen bir hayatın bu nesiller tarafından benimsenmesi neredeyse imkânsız hale geldi. Böylesi bir zamanda kendi kodlarınıza göre bir kültürel miras bırakmanız da zorlaşmaktadır.

Hızla freni patlamış, nerede nasıl duracağı belli olmayan bir araç gibi yuvarlanan bir neslin yaşamına şahitlik yaparak kendi sonumuza yelken açmaktayız. Ya bu süreci doğru analiz edip gerekli tavrı gerektiği yerde koyacağız yeni hamleler yapacağız, ya da yok oluşumuzu izlemek zorunda kalacağız. Küresel kuşatmanın bu acımasız ve kaçınılmaz oksijen çadırlarını parçalayacak dirayetli kararlı mücadele azmi yinelenen donanımlı aydın ve sorumluluk sahibi önderlere çok ihtiyacımız var. Bunları görerek kendimize gelip ayağa kalkacak zamanımız sınırlı, bu zamanı da kaçırdığımız anda bir daha ayağa kalkacak mecalimizin kalmayacağından emin olabilirsiniz.

Dijital yaşamın yeni aparatlarına hazırlıklı olalım yakın zamanda istediğiniz yere gitme arzunuzu da elinizden alabilirler, çünkü gideceğiniz yerde size hizmet edecek kişilerin hizmet bedelini ödeyecek bir değişim aracı paranız olmayacaktır,o günler çok yakın belki yarın belki yarından da yakın; hep birlikte el ele gönül gönüle, gönüllere dokunacak çalışmalarda buluşmak umuduyla selam saygı ve muhabbetlerimle….

Erol KEKEÇ/23.03.2023/15.05/Namazgah/İST

OLUŞTA YER ALAN İNSANDIR

Yaşamak ile yaşamamak arasında bir çizgide seyrediyorsa yaşamınız yaşamıyorsunuz demektir. Duyguların, hayallerin umutların koparıldığı bir gece karanlığını solumak zorunda hissediyorsanız kendinizi, kendi ölüm fermanınızı onaylamışsınız demektir.

Ölüm fermanı çıkmış ancak katlanmak zorunda kaldığınız hayatların yıkılan enkazı altında can çekişirken bu halinizi bir yaşam olarak tanımlıyorsanız, hiç yaşamamışsınız demek ki! Yaşamak bir nehrin akışı gibi her gün farklı yerlerde farklı zamanlarda doğaya ve canlıya hayat katarak yol almaktır. Aktığınız yerdeki denizler göller ve okyanuslar sizden bir damla aldıkları için kendi içinde dalgalanarak şaha kalkar. Ancak sizin yaşamınız saha kalkan dalgaları oluşturmuyorsa, ne zaman yaşadığınızı ve bu yaşamınızın fotoğrafını çekeceğiniz zamanınız olmamış o zaman…

Toplumsal değer yargıları arasında son nefesi verirken ah çekerek geride bıraktığınız günlere veda ederken hayıflanmanın bir anlamı olmayacağı için, özgür yaşamların taşıyacağı tuğlalardan kurulan evlerin içinde geçireceğiniz anlar olsun yaşamınız…Bu yaşamlar, insana kimsenin armağan edemeyeceği kadar değerli ve kutsal dokunuşlardan oluşan bir nefes gibidir. Bu nefesi hissetmiyorsanız yaşamınızda, var mısınız yok musunuz onu da sorgulamanıza gerek yoktur. Var olmadan, yokluk kapısından içeriye girdiğinizden, hep yokluk içinde varlığı yaşadığınızı sanırsınız.

Sevginiz yok, hayalleriniz yok, umutlarınız kayıp, saygı demir atmış uzaklara; çılgınlıklar, arzular, ihtiraslar, kendini kanıtlama çırpınışları, yaşamın ortasına kurulan surlar ve karşılıklı aktaracağınız sevgi pıtırcıkları zakkum ağacının kuruyan yaprakları gibi boğazınıza tıkanıyorsa, hala yaşadığınızı mı sanırsınız?

Yaşamak bir oluştur. Bir andan başka bir ana geçiş ve geçerken de yeni bir iklime yelken açmaktır. Yelkenleriniz kapanmış nefesiniz daralmış ve akan bir suyun aktığı ve gittiği her yer yere varmadan azala azala yol aldığını, arkta suyun kaybolduğunu ve torağın onu yuttuğunu görürseniz, suyun varlığının kaybolduğuna kendi gözlerinizle şahit olursunuz…Su akan hareketli bir özelliğe sahipken gittiği her yerden aşınarak yol almak istediği için kayboluyorsa, insan aşınmayı bırak karanlık bir gecenin içinde her şeyini kaybedip imha sürecinde, yaşadığını sanıyorsa bu, onun yaşamdan hiçbir şey anlamadığının göstergesidir. Yaşam, yaratılmışlar evreninde kimseyi kırmadan yaşayalım cümlesinden çok mu çok daha önemli ve anlamlı bir tavır gerektirir. Başkalarının mutluluğunu bozmayalım diye, çırpınan her varlık kendi mutsuzluğunu devamlı kılarak, yaşamdan yaşamamaya geçiş yolunu mesken tutar. Ne o tarafa ne bu tarafa ait olur. Mutsuzluk tam böylesi yaşamlara kement atar. Mutsuzluğun kement attığı yaşamın kollarında şu kısacık ömrü noktalamak istemeyenlere naçizane küçük bir uyarım olur…Her gün bir başka atmosferi solumuyorsanız, aktığınız geceler gündüze kavuşmuyorsa, tekrarlanan bir alışkanlığa dönüşmüşse yaşamınız, sahiden yaşıyor muyum diye kendinize bunu sormanızın zamanı çoktan geçmiştir…

Evrende değişmeyen tek şey değişmenin kendisidir. Yaratıcı her an yaratma halindedir. Yaratıcının kainattaki bu dinamizminin göstergesi yaşamların anlamlı ve sürekliliği olan bir akışın içinde yer almasıdır. Standart ve her gün tekrarı olan eylemler, sürekli yaratma halinde olan bir varlığın yarattığı evrenin yapısıyla varlık uyumsuzluğu yaşar. Mutlak varlık ile mümkünü varlıkların varlık uyuşmazlığına dayan bir yaşam atmosferinin aktif özgür ve sevgi dolu varlıkları olduğunu sanmamız tam bir düzmecedir.

İnsanlık evrenindeki yaratıkların nerdeyse tamamı bu evrenin karanlıklara gömülmesini sağlayan, ışıkları alınmış tüm enerji kaynakları patlamış bir görüntü olduğunu fark edemedikleri bir karanlığın girdabında can çekişir olmuştur. Bu karanlık ve canlılığı kaybolmaya yakın, hayat sanılan bu alışkanlıklar, kutsanarak herkesin onun önünde secdeye kapandığı mutlak varlığa dönüştüğü bir zamanda insan denen varlık kendi varlığını kendisi imha etmeyi bir görev edinmiştir.

Denizlere karışarak şaha kalkan dalgalarla yeni ve daha güçlü etkiler oluşturmak değilse yaşamanın hedefi, yok olmuşsun demektir. Yok olan bir varlığın tekrarlara dayanan alışkanlıklarını tekrarlıyor olmasının ona mutluluk getirmesini anlayan var mı bilmiyorum…Şahsen ben tekrarlanan alışkanlıklarının kurbanı olmuş yaşamımdan hiç tat almadığım gibi, bundan kaynaklı mutlulukta hiç kapımı çalmadı.

Zihniniz, duygularınız, hayalleriniz, eylemleriniz, geceniz, gündüzünüz, uykunuz uyanıklığınız hatta rüyalarınız bile sürekli yenilenip, farklı bir oluş içinde yer almıyorsa, mutlak varlığın kendi ruhundan üfleyerek mümkünü varlık kıldığı bu insanın tüm anlam dinamikleri anlam kaymasına dönüşerek ciddi bir yaşam erozyonuna uğramış demektir.

Bu yaşamın, yaşam olarak beyin tahtamıza kaydedilmesi için, oraya kaydedilecek bir değerde olması lazım. Mutlak varlığın yarattığı bir değerin değersiz ve anlamsız uğraşlarla tekrarlara dayanan alışkanlıklarla doldurulması, yaratılış gerçekliğinin gayesi dışında harcanması olur. Yaratılış gerçekliğinin kendi yaratılış atmosferindeki koşullar içinde esen bir rüzgâra dönüşerek, insanı uygun zemine taşıyarak çimlenmesi için kendi atmosferimizi kendimiz yeniden ve ivedilikle konumlandırmak zorundayız. Alışkanlıklarımızın kurbanı olan karanlıklarımızı yaşam diye tekrarlamaktan kurtularak, yeni umutlara ve geleceklere yelken açmamız için bugün bir kalkış hamlesinin adımlarını doğru atma dönemindeyiz. Bu hamleler bizi yaşamla tanıştıracağı için mutlu olmanın kodlarını doğru koordinatlarda aramamız ciddiyet ister.

İnsan, sen kendini ne sanırsın, sen olsan da olur olmasan da âmâ mutlak varlık olmazsa olmaz…O halde mutlak varlığın her an yaratma halinde olduğunun idrakinde olarak kendi yerimizi ve duruşumuzu kendimiz belirleyelim ki yaşadığımız hayat bir yaşam olsun…

Selam ve muhabbetle, yaşayanlara selam olsun yaşadığını sananları rabbim yaşamın idrakine erdirsin…Kalın sağlıcakla…

Bahadır Hataylı/05.02.2023/13.35/Sancaktepe/İST

 

DOLAŞIMI DURAN MAL YIKIMA GİDEN TANK GİBİDİR

Müslümanların yaşam alanında yaptıkları en büyük yanlışlardan biri, kapitalist sistem içinde yaşayarak, kendileri olarak kalacaklarını sanmasıdır. Günlük yaşamınızı belirleyen kurallar ne ise düşünce sistematiğiniz de ona göre biçimlenir. Dolayısıyla Marks’ın alt yapı üst yapıyı belirler yaklaşımı da tam bunu açıklar. İslam’ın ilk dönemlerine baktığımızda Allah’ın Resulü Medine de sosyal yaşamın oluşması için, öncelikle bir Pazar piyasası oluşturdu. İlk Pazar tezgâhları Yahudiler tarafından yakılınca, kendilerine özgü bir Pazar oluşturdular. Bu pazarın koşullarını da yine kendi değer sistemleri doğrultusunda belirlediler.

Toplumsal yaşamın devam etmesi için herkesin, organizeli hiyerarşik kamu otoritesinin bir memuru olarak çalışmasının imkânı olmayacağına göre, sivil ortamda çalışarak yaşamını devam ettirmesi gerekir. Bunun için Medine pazarı Müslümanların yaşamında belirleyici bir ışık olmalıdır. O Pazar Piyasasının oluşum dinamiklerini dikkate almayan, Müslümanım diyenlerin hepsi, kapitalist yaşamın sağmal inekleri haline gelmelerine rağmen, kendilerini Müslüman bir piyasada yaşıyor sanabilirler. Müslüman olmak, bir sorumluluk sahibi olmayı ve dünya yaşamına dair bir ihtiyaç hiyerarşisi oluşturmayı gerekli kılar. İhtiyaç hiyerarşisi olmadan, sadece kazanım üzerine oluşan bir anlayış kapitalizmin çok istediği bir tavırdır. Kapitalizmin mimarı, İlahi buyruğu çiğneyen İblistir. Çünkü İblis, cennette sürekli kalabilmeleri için, Âdem ve Havva’yı cennetten uzaklaştırdı. Onlarda bu hissi uyandıran iblis olsa da onlar Rahman’ın uyarısına dikkat etmediklerinden sınırsız arzu ve isteklerinin kurbanı oldular. İblisin bu yaptığının onun ilk ve son işi olmayacağını bilen rabbimiz der ki,” Ey Beni âdem İblis sizin atanızı saptırdığı gibi sakın sizin de başınıza bir bela getirmesin, ona yönelmeyin sadece bana kulluk edin işte dosdoğru yol budur.”

Bu uyarı aslında bir toplumun inşa edilme temellerini de belirliyor. Toplumsal yaşamın devamlılığı için, sınırlı sorumlu ilkeleri olan, herkesin huzur bulduğu, insanlık değerlerinin korunduğu ve insanın kutsallığına bir gölgenin düşmediği yaşam olmalıdır. Bunun oluşması için iktisatın çok iyi düzenlenmesi ve kimseye haksızlığın olmaması şarttır. Ekonomik ifsadın olduğu bir yerde başka değerleri koruma ve onların varlığını devam ettirme imkânınız olamaz. Ekonomik yaşamdaki bozulmanın, tüm yaşamı karartacağı bilinmek zorundadır. Bunun için Allah’ın Resulünün ilk icraatı, Medine pazarını kurmak ve pazarın çalışma kurallarını belirlemek olmuştur. O Pazar, bu günkü anlamıyla Pazar olarak anılsa da yaşamın devamı için gerekli tüm ihtiyaçların alınıp satıldığı piyasanın adıdır. O piyasanın koşullarını kendi çıkar ve menfaatlerini arttırmak için bozmaya çalışanlar pazardan atıldığı gibi, ticari ortamdan da uzaklaştırılarak cezalandırılmıştır. Yahudilerin yaptığı oyunlar bunlara en güzel örnektir, o zaman ki pazarda…

Başka yerlerden gelen ticaret kervanları pazar dışında, önemli kişilerle görüşerek, mallarını bir kişiye satarak, piyasayı o şahsın belirlemesine ortam oluşturamazlardı. Böyle davranan tacirler o piyasaya bir daha girme şansını kaybeder, böyle kurnazlık yapmaya çalışan bir satıcı da cezalandırılırdı. Her şey açık bir ortamda olur ve insanlar bu piyasadan mallarını alıp ihtiyaçlarını karşılarlardı. Allah’ın elçisi (sa.) şöyle söylüyor:” Hiçbiriniz gelen bir kervanı şehir dışında karşılamasın. Şehirli köylü namına satış yapmasın” (komisyonculuk). Kervanın karşılanması demek; tüccarın şehir dışına çıkarak mal sahiplerini karşılaması ve şehre girmeden mallarını satın alması ve tekrar şehre dönerek insanlara satmasıdır. Bu kadar açık seçik bir hayatın günümüze yansıyan şekli, kapitalizmin kölesi olmuş kültür armağan etmek mi olacak…

Medine pazarında yetişmiş doğruluğun eminliğin ne olduğunu çok iyi anlayan tüccarlar eliyle İslam, dünyanın dört bir yanına taşındı ve bu tüccarların güvenirliliğinden etkilenen başka toplumlar da İslam’la tanıştı. Ancak bize gelen şekliyle baktığımızda İslam’ı kabul ettirmek için cihat yapıldığı ve savaşların da genellikle İslam’ı kabul etmeyenlere karşı olduğu söylenir. Bu tamamıyla bir oyun ve İslam’ın gölgede bırakılmak istenmesinden başka bir şey değildir. İslam’da savaş zalim yönetimlere karşı olmuştur. İslam’ı kabul etmek isteyen toplumlara baskı kuran ve halkın İslam’la olan diyaloğunu yok etmek için halk ile İslam’ın mesajı arasına duvarlar ören yönetimlerin bu duvarları yıkması istenmiş, duvarları yıkmamakta kararlı olduğunu ve zulmünü devam ettireceğini ortaya koyunca onlarla savaş kaçınılmaz olmuştur. Ancak tarihi süreç baştan uzaklaştıkça bunlar ganimet savaşına kadar gitmiştir. İslam, savaşlarla başka toplumlara ulaştırılmamış, tacirlerin ticaret kervanlarıyla gitmiştir. Bu mantık ve yaşamın kodları doğru okunduğu zaman Müslümanların içinde bulunduğu bu sisli havalar yerini aydınlığa bırakacaktır. Aksi taktirde bu karanlık sisli havalar bu coğrafyayı hiç terk etmemekte kararlı olacaktır.

Allah, malın mülkün bir elde toplanarak onun eliyle insanlara aktarılmasını asla istemiyor. Malın paranın insanlar arasında dolaşmasını istiyor. Öyle olduğu zaman herkes o malın dolaşımından yaşamını devam ettirecek imkanlar elde edecektir. Ama belli ellerde toplandığı zaman, herkesin o mallara ulaşma imkânı olmayacaktır. Bu da insanlar arasında sorunların oluşmasına ve huzurun bozulmasına sebep olur. Karun’un sarayının köşkünün örnek verilmiş olması, bir toplum oluşumunda toplumun terbiyesinin nasıl olması gerektiğini anlatmaktan başka bir şey olabilir mi? Karun gibi belli kişiler oluşturmak toplumda ifsadın oluşumunu sağlar. Onun için Yüce Yaratıcı insanın bu zaafını bildiğinden, mal yığarak, kendini malıyla tanımlayan insanların topluma örnek olmasının önüne geçmek için, bizlere o örnekleri en ince ayrıntısına kadar anlatmaktadır.

Müslüman bir toplumda tüketim malı durdukça değer kazanmaz, yıpranır aşınır ve değer kaybeder, onun için insanlar mülkiyet edinerek ondan kazanç sağlama yoluna gitmezler. İnsanların kazançları, emeklerinin karşılığı olan ve hareketli piyasada dolaşımı sağlanan mallardan elde ettikleridir. Piyasada, insanlar arasında dolaşımı olmayan malların, belli ellerde toplanarak o malların kiralanması ve piyasayı belirleyenlerin de bu mallara sahip olanların olduğu yerde toplumsal yaşam kararır. İnsanların doğal ihtiyaçları olan evleri ve aile bireylerinin oturması gereken konutları dışında, ayrıca tacir olanların kendi ticarethaneleri dışında mülkiyet alıp onu biriktirmesi önlenmelidir. Yatan mallardan yani arazi arsa ev dükkân fabrika gibi yerlerin kazanç sağlamak için yapılmaması gerekir. Bir inşaatçının yaptığı binalardan para kazanması bir ticarettir. Ama bir mülk zengininin birçok iş yerlerini alarak onları kiraya verip piyasayı da kendisinin belirlediği bir yerde onlardan para kazanması bir ticaret değil tefeciliktir. İnsanların alım gücü yükselmeden, tekelleşmiş mülkiyet zenginlerinin kendi istekleri doğrultusunda Piyasanın koşullarının belirlenmesi kiraların arttırılması, ekonomik yaşamın altını üstüne getirdi. Ticaret yapmadan ellerindeki mülkleri insanlara kiraya vererek oturduğu yerden para kazanma ortamı oluşturanlar, kapitalist yaşamın bir belirleyeni olarak yaşamdan uzaklaştırılmalıdır.

Bir toplumda ev dükkân vs. mülkiyetlerin yapılması ve dolaşımı ihtiyaçlar belirlenerek, ihtiyaçların biraz fazlası olarak her yıl piyasaya sunulmalıdır. Bu sunumlar el değiştirmeli ve alanlar satmak için almalı ve karını koyarak satışı sağlanmalı, birilerinin oturduğu yerden para kazanması için, paranın dolaşımdan alınıp, mülkiyete aktarılması, piyasanın daralmasına ve toplumsal dengenin bozulmasına yol açar. Bu dengesizliğin oluşumunda, ortamı insanlara sunan yönetimler etkili olur. Yönetimler bu uygulamalarıyla, işsizliğin artmasına işyerlerinin kapanmasına, insanların düşük alım gücü ile çok pahalı malları almak zorunda kalmasına neden olurlar. Birileri sürekli kazançlarına kazanç katarken, üretimden yana olanlar ezilirler, insan çalıştırmayı değil, farklı yollarla kazançlarını artıracak yollar aramaya başlarlar. Sonrasında piyasada emek açısından çok ciddi bir arz oluşur ama bunları karşılayacak talep oluşturulamadığı için toplumsal dengesizlik ve kaos ortamları oluşmaya başlar. Çünkü piyasanın dengesizliği, birbiriyle ilişkisi yokmuş gibi görülen problemlerin birlikte kaynamasına yol açar. Üretici firmaların girdileri ve üretimi sağlayıcı enerji ihtiyaçlarına gelen sürekli artışlar, düşük karla mal üretmeyi ya da çalıştırdığı insanların ücretlerini kısmayı beraberinde getirir. Çalışacak emekçi insanlar, sürekli değişen piyasa koşullarındaki farklılaşmayla alım gücü azaldığından ihtiyaçlarını karşılayamayacağı için, birçok iş tekliflerine sıcak bakmayacak duruma gelir. Üretim için ihtiyacı olan, çalıştıracak elaman bulmakta zorlanırken, çalışacak kişi ihtiyacını karşılayacak alım gücünü karşılayacak iş arayarak işsiz kalır. Dolayısıyla hem eldeki üretim araçları istihdam edilmez hem de emek gücü üretim dışında kalır. Toplumsal yaşam mekanizması yavaşlar, hayat farklı kulvarlara kayar. Aileler sarsılır, ahlaki çöküntü oluşur, illegal örgütlenmeler ortaya çıkar, emeksiz kazanım yolları meşru zeminler yaratmaya çalışır. Ferdi ve toplumsal psikoloji etkilenir, toplumsal travmalar çoğalır. Değerlerin bağlayıcılık gücü etkisini kaybeder ve tam da kapitalizmin oluşturmak istediği ortamın zamanı yakalanmış olur. Biz toplum olarak kendimizle ilgili problemlerimizi doğru okuyarak, nedenleri gerçekçi saptayıp ona uygun çözüm denklemleri oluşturmadığımız sürece, gelecek beklentilerimizin bir hayalden ibaret olduğunu bilmemiz iyi olur.

Son bir yıl içinde sonuç olarak karşılaştığımız problemli tablo, yıllardır uygulanan yanlış ve inatçılık üzerine oturan arzu ve isteklerin ekonomik olarak bizi getirdiği sonuçtur. Zenginlerin sayısındaki artış ve mülkiyeti ellerine alanların kazançlarını toplumun genelinin bir kazanımı gibi topluma pompalayan algı, bu karanlık süreçte neden tökezlediğini idrak etmediği zaman bu karanlık yaşamın sürekliliğine katkı sunmuş olacaktır. Benim söylemek istediğim çok şey var ancak bu makalenin içinde hepsine yer vermeyeceğim, Medine pazarının oluşum ve işleyiş kurallarını doğru idrak edenler, çok ekonomi bilgisine sahip olmadan bu ülke ekonomisini düze çıkarır. Aksi taktirde halkın sırtındaki ağırlığı daha bir arttırarak, halkı yaşamından bıktırır duruma getirir. Şunu iyi anlamamız gerekir ki, üsten gelen basınç ne kadar artarsa toplumsal yaşamdaki karşılığı çok tazyikli akmak olur.

Günü kurtarmak için yapılacak politik açıklamaların, gerçekle yakından uzaktan ilgisinin olmaması, yönetim birimlerini çok kuvvetli bir selle suyun dışında karaya bırakır. Karada kalan bir yaprak gibi kopuşun, yaşama yeniden kavuşması mümkün olmayacağı için, yaşamın içindeki canlılığın korunması gerekir. Tekrar söylüyorum, dolaşımdan kalkan malın mülkün paranın belli ellerde toplanarak onların gelirlerini hesaplayarak, Milletin gelir düzeyi arttı gibi bir manipülasyonla toplumu hipnotize etmekten vazgeçmeyenler, gelecek için kendilerine hipnotize seansında randevu alırlar…

Medine pazarında bir tezgahtar olmayı, Karun’un malını sayan bir müşavirliğe tercih eden biri olarak, acıyan yanlarımı törpüleyerek bu makaleyi yazdım anlaşılmasının faydalı olmasını ümit ediyorum; selam ve muhabbetlerimle kalın sağlıcakla…

Bahadır Hataylı/25.01.2023/17.45/Namazagah/İST