Tebliğin Sınırları ve Özgür İrade

 

"Sana düşen sadece tebliğ yapmaktır. Hesap görmek Bize aittir."Rad Suresi 13:40

Bu ayet, Peygamber Efendimiz’e (s.a.v.) ve dolayısıyla tüm tebliğcilere önemli bir hatırlatma yapmaktadır: Tebliğ etmek, doğruyu açıklamak, hakikati insanlara ulaştırmak müminin görevidir. Ancak insanların bu tebliği kabul edip etmemesi, onların inanç ve davranışlarından sorumlu tutulması Allah’a aittir.

• Mesajın Özeti: İnsanlara dini hakikatleri öğretmek, onlara doğruyu göstermek bir görevdir, ancak bunun sonuçlarını değerlendirmek, kimseyi zorlamak veya yargılamak bizim işimiz değildir.

• Örnek:

• Tebliğ yapan bir birey, insanlara doğruyu anlattıktan sonra onların kararlarına müdahale edemez. Örneğin, Hz. Nuh’un oğluna tebliğ etmesi, ancak oğlunun iman etmemesi buna iyi bir örnektir.

"Hak Rabbinizdendir. Dileyen inansın, dileyen inkâr etsin." Kehf Suresi 18:29

Bu ayet, insanlara verilen irade hürriyetine vurgu yapar. Allah, insanları doğru yola iletmek için rehberlik eder, kitaplar ve peygamberler gönderir. Ancak iman etme veya inkâr etme seçimi insanlara bırakılmıştır. Bu seçim, insanların özgür iradelerinin ve imtihanlarının bir parçasıdır.

• Mesajın Özeti: İnsanların inanç veya inkâr konusundaki tercihleri, özgür iradelerine dayanır. Ancak bu tercihlerinin sonuçlarından sorumlu olduklarını unutmamalıdırlar.

• Örnek:

  • Üniversite sınavına hazırlanan bir öğrenci düşünelim. Ona kaynaklar ve rehberlik sağlanır, ders anlatılır. Ancak bu imkanları değerlendirmek veya değerlendirmemek öğrencinin kendi kararıdır.
  • Hz. İbrahim’in babası Azer’e tebliği örneğinde, Hz. İbrahim, babasına doğru yolu göstermiş, ancak babası putperestlikte ısrar etmiştir. Hz. İbrahim’in görevi tebliğdi; babasının inancını zorla değiştirmek gibi bir sorumluluğu yoktu.

Bu ayetler, dini yaşantıda ve tebliğde önemli dersler sunar. Günümüzden şu örneklerle bağlantılar kurulabilir:

1. Sosyal Medyada Tebliğ: Bir kişi sosyal medyada dini değerleri paylaşabilir. Ancak paylaşımları gören insanların nasıl bir tepki vereceği, o mesajları kabul edip etmeyecekleri tamamen onların sorumluluğundadır. Bir kişi, mesajı yayımladığıyla yükümlüdür; insanların tavırlarını kontrol edemez.

2. Aile İçinde Din Eğitimi: Anne-baba çocuklarına doğruyu öğretir, onlara ahlaklı bir yaşam sürmeleri için rehberlik eder. Ancak çocuklar büyüdüklerinde kendi kararlarını verirler. Bu noktada ebeveynler, sonuçları kabullenmeli ve sadece doğruyu öğretme görevlerini yerine getirmiş olmanın huzurunu yaşamalıdır.

3. Toplumda Davranış: Komşular arasında, iş ortamında veya arkadaş çevresinde bir kişi, gördüğü yanlış bir durumu güzel bir dille ifade edebilir. Ancak bu uyarıya uyulup uyulmaması karşı tarafın seçimidir. Uyarıcı, görevini yaptığı için sorumluluk taşır.

Bu ayetlerden temel olarak üç ana mesaj öne çıkıyor:

1. Tebliğin Yöntemi ve Sınırları: Tebliğ, zorlamadan, güzel bir dille yapılmalıdır. Zorlama, ayetlerin ruhuna aykırıdır. Örneğin, Bakara Suresi 256. ayette “Dinde zorlama yoktur” buyurulmuştur.

2. Allah’ın Adaleti ve Hesap Günü: İnsanların inanç veya inkâr tercihlerinin sonuçları Allah’a aittir. Bu, insanların birbirlerini yargılamasını veya cezalandırmaya kalkışmasını engeller. İnsanları yargılama yetkisi sadece Allah’a aittir.

3. Özgür İrade ve Sorumluluk: İnsanlar seçimlerinde özgürdür. Ancak bu özgürlük, sorumluluk taşımayı gerektirir. Her birey, yaptığı seçimlerin sonuçlarına katlanacaktır. Örneğin, Firavun ’un inkârı ve Hz. Musa’ya karşı tutumu, onun özgür iradesiyle yaptığı bir seçimdi; ancak bu seçimin sonucunda helak oldu.

Bir kasabada yaşayan bir bilgin, sürekli halkı hakka davet ederdi. Bir gün kasabanın önde gelenlerinden biri ona yaklaşıp dedi ki:

• “Sen sürekli konuşuyorsun ama insanlar seni dinlemiyor. Boşa uğraşıyorsun.” Bilgin cevap verdi:
• “Ben insanlara doğruyu göstermekle sorumluyum. Onların bu yolu kabul edip etmemesi beni ilgilendirmez. Görevim bitince huzurlu olurum.”

Bu hikaye, ayetlerin ruhunu güzel bir şekilde özetler.

Bu ayetler, müminlere şunu öğretir: Tebliğ etmek görevimizdir, ancak insanların seçimlerinden ve sonuçlarından sorumlu değiliz. Zorlamak yerine, örnek bir yaşam sergileyerek doğruyu göstermek, en etkili tebliğ yoludur. İnsanların kalplerini açmak ise yalnızca Allah’ın yetkisindedir.

Erol Kekeç/12.10.2024/Sancaktepe/İST

Kayıp Stratejiler-Büyük Oyunun Gölgesindeki Türkiye

ABD emperyalizminin tarih boyunca izlediği stratejiler, dünyanın farklı bölgelerinde uygulamaya koyduğu politikalar ve bu politikaların Türkiye gibi stratejik konumda bulunan ülkeler üzerindeki etkisi derinlemesine incelenmesi gereken bir konudur. "Büyük Osmanlıyı yaratma" vizyonu ve bu kapsamda ortaya atılan iddiaların gerçekçi bir çerçeveye oturtulması ise sadece tarihsel değil, aynı zamanda ekonomik ve politik bir bağlamda değerlendirilmelidir.

Masalların Ardındaki Gizli Gerçekler

Millete sunulan Osmanlı gibi yeniden büyük bir güç ve tarihsel miras iddiası, her zaman icraatla desteklenmeyen ütopik bir ideal olmuştur. Tarihi, efsanevi yorumlarla sunmak, bir yandan toplumu gururlandırsa da gerçeklerdeki eksiklerin gizlenmesinde de kullanılmış bir enstrümandır. Sorun şurada yatmaktadır:

1. Millete Anlatılan Masalların Gerçeklikten Kopukluğu

"Osmanlı'nın yeniden dirilişi" ve "bölgesel güç olma" gibi söylemler, genellikle halkın duygularına hitap eden, gurur uyandıran, ancak stratejik gerçeklikle uyumlu olmayan iddialardır. Bölgesel bir gücün oluşumu için, sadece tarihsel geçmişin öne çıkarılması yeterli değildir; ekonomik, teknolojik ve diplomatik altyapının da buna uygun şekilde geliştirilmesi gerekir. Oysa günümüzde bu gibi projelerin ardında, genellikle daha farklı motivasyonlar bulunabilmektedir:

• İç politikada birleştirici unsurlar oluşturmak ve halk desteğini artırmak.

• Bölgesel güç olduğumuz iddiasıyla uluslararası arenada saygınlık kazanma çabası.

• Gerçek ekonomik ve sosyal sorunların üstünü örtmek.

2. Derin Devlet ve Emperyal Stratejiler

Türkiye'de derin devlet kavramı ve onun tarihsel bağlantıları sıkça konuşulmuş ve çeşitli komplo teorilerine konu olmuştur. Ancak bu kavram, genellikle şeffaflığın olmadığı bir sistemi simgeler. Özellikle 19. yüzyıldan itibaren, Osmanlı İmparatorluğu'ndan Türkiye Cumhuriyeti'ne geçiş sürecinde farklı şekillerde yorumlanan derin devlet, iç ve dış politikada belirleyici bir rol oynamıştır. Sorulması gereken şudur:

• Derin devlet, gerçekten var olan bir yapı mı, yoksa sistemdeki aksaklıkları açıklamak için kullanılan bir kılıf mı?

• ABD emperyalizminin politikalarında bu "derin" yapının bir etkisi var mı?

Özellikle ABD'nin Soğuk Savaş dönemi stratejileri ve Ortadoğu politikaları incelendiğinde, derin devlet veya benzeri yapılarla iş birliği içinde olduğu iddiaları sıkça gündeme gelmiştir.

3. ABD'nin Türkiye'ye Yönelik Politikaları

ABD'nin Türkiye ile ilişkileri, genellikle stratejik iş birliği maskesi altında şekillenmiştir. Ancak tarih, bu ilişkilerin temelinde daima çıkar odaklı politikaların yattığını göstermektedir:

• Türkiye'nin NATO'ya girişi, bir yandan ülkeye askeri güvence sağlamış, diğer yandan ABD'nin Ortadoğu'daki çıkarlarını koruması için önemli bir üs oluşturmuştur.

• Soğuk Savaş dönemi boyunca, ABD'nin Türkiye'yi Sovyetler Birliği'ne karşı bir tampon olarak kullanması, ikili ilişkilerin dengesini belirlemiştir.

• Günümüzde ise, ABD'nin Ortadoğu politikalarındaki değişiklikler, Türkiye'ye biçilen rolü yeniden şekillendirmektedir.

İran ve Bölgesel Dinamikler

ABD'nin İran karşıtı politikalarının odak noktası olan Türkiye, burada hem bir müttefik hem de potansiyel bir hedef olarak değerlendirilmektedir. Özellikle son dönemde ABD'nin "Türkiye bizim en sadık müttefikimizdir" söylemi, akıllara şu soruları getirmektedir:

• Bu övgüler samimi mi, yoksa emperyalist bir politikanın parçası mı?

• ABD, Türkiye üzerinden Ortadoğu'daki çıkarlarını ne ölçüde şekillendirebilir?

• Türkiye bu politikaların neresinde konumlanmaktadır?

Türkiye'nin Konumu ve Stratejik Hamleler

Türkiye'nin İran'la olan tarihi, kültürel ve ekonomik ilişkileri, ABD'nin politikalarını doğrudan etkileyen faktörlerden biridir. Ancak son yıllarda, ABD'nin bölgede uygulamaya koyduğu "düşmanımı izole et" stratejisi, Türkiye'nin bu denkleme nasıl dahil edildiği konusunda soru işaretleri doğurmaktadır.

• ABD'nin İran'a yönelik yaptırımları sırasında Türkiye'ye uyguladığı dolaylı baskılar.

• Türkiye'nin enerji ihtiyacını İran'dan karşılama çabalarının ABD tarafından sınırlanması.

• Türkiye'nin, "bölgesel ağabey" rolüyle Ortadoğu'da bir denge unsuru olma hedefinin ABD çıkarlarına uygun hale getirilmesi.

Suriye ve "Sessiz Yürüyüş"

Suriye konusu, bölgede uygulanan emperyalist politikaların en somut yansımalarından biri olarak dikkat çekmektedir. Ancak sorun şudur:

• ABD ve diğer küresel güçler, bölgedeki haritaları değiştirme hedefleri doğrultusunda, Türkiye'yi bir taşeron mu, yoksa bağımsız bir aktör  olarak mı görmektedir?

• Türkiye'nin Suriye politikasında izlediği yol, gerçekten ulusal çıkarlarla mı şekillenmiştir, yoksa küresel baskıların bir sonucu mu olmuştur?

ABD'nin ve diğer güçlerin, bölgeyi şekillendirme çabaları doğrultusunda Türkiye'ye yüklediği rollerin anlaşılması, olayların tarihsel sürecini iyi analiz etmeyi gerektirir.

Sonuç ve Öneriler

Bütün bu tartışmalar, Türkiye'nin dış politikada nasıl bir yol izlediği ve izlediği yolun sonuçları konusunda kritik ipuçları sunmaktadır. "Büyük Osmanlı'yı yaratma" masallarından çok, gerçekçi ve bağımsız bir politika geliştirmenin önemi büyüktür. Aynı zamanda, ABD'nin veya başka bir küresel gücün taşeronu olma riskine karşı durulmalıdır.

Türkiye'nin bağımsız, güçlü ve adil bir bölgesel güç olabilmesi için:

• Tarihi geçmişle övünmekten çok, bugünkü potansiyelin farkında olunmalıdır.

• İç ve dış politikada şeffaflık sağlanmalıdır.

• Bölgedeki ülkelerle ilişkiler, emperyal baskılardan uzak, karşılıklı saygıya dayalı şekilde şekillendirilmelidir.

• Ekonomik ve teknolojik altyapı güçlendirilerek, dışa bağımlılık azaltılmalıdır.

Bölgesel ve küresel dengeleri anlama ve buna göre strateji geliştirme kabiliyeti, Türkiye'nin geleceğini belirleyecektir. Bu süreçte ABD'nin taktiklerini iyi analiz etmek ve bunlara karşı gerekli önlemleri almak hayati önemdedir.

Bahadır Hataylı/03.01.2025/Sancakteepe/İST

Çözüm Süreci ve Stratejik Dönüşüm-MHP-DEP Diyaloğu ve Küresel Aktörlerin Gölgesi

 

Son dönemlerde Türkiye’nin siyasi atmosferinde çarpıcı bir gelişme yaşanmakta: Yıllardır sert bir çatışma ve fikir ayrılığı yaşayan MHP (Milliyetçi Hareket Partisi) ve DEP (Demokrasi Partisi) gibi farklı kutupları temsil eden partiler, aniden ortak bir masada buluşup ülkenin temel sorunlarına çözüm arama yoluna girmişlerdir. Bu şaşırtıcı gelişme, hem iç siyasette hem de küresel arenada derin analizlere ve sorulara yol açmıştır. Acaba bu ani yakınlaşma, yalnızca ülke içindeki dinamiklerden mi kaynaklanıyor, yoksa küresel planların gölgesinde gelişen bir stratejik manevra mı söz konusudur?

Bu yazıda, MHP ve DEP arasındaki diyaloğun ardındaki muhtemel stratejileri ve bu girişimlerin Türkiye’nin bölgesel ve küresel politikadaki konumuna etkilerini kapsamlı bir şekilde ele alacağız. Aynı zamanda, Kürt sorunu ekseninde gelişen bu diyaloğun küresel aktörlerin planlarının etkisini nasıl bertaraf etmeyi hedeflediği üzerinde durarak örneklemelerle destekleyeceğiz.

1. Türkiye’nin Bölgesel ve Küresel Konumlandırması

Türkiye, coğrafi konumu itibariyle hem Avrasya hem de Orta Doğu’nun tam ortasında bir çekim merkezidir. Bu stratejik konum, ülkede yaşanan herhangi bir iç siyasi gelişmenin sadece ulusal değil, aynı zamanda küresel etkiler yaratmasına neden olmaktadır. 21. yüzyılda küresel aktörlerin Türkiye’ye olan ilgisi, şu unsurlar çerçevesinde daha da artmıştır:

• Enerji Koridoru: Türkiye, Orta Doğu ve Orta Asya petrol ve doğal gazını Avrupa’ya taşıyan bir enerji koridorudur.

• Göç ve Mülteci Krizleri: Suriye iç savaşı gibi bölgesel kaosların önüne set çekebilecek şekilde bir tampon bölge işlevi görmektedir.

• NATO ve Avrasya Arasındaki Stratejik Denge: Türkiye, hem NATO üyesi olarak Batı’ya yakın bir müttefik, hem de Avrasya’da bağımsız bir bölgesel güç olarak öne çıkmaktadır.

Bu çok boyutlu jeopolitik konum, Türkiye’nin iç siyasi meselelerini de küresel aktörlerin ilgi odağına yerleştirir. Dolayısıyla, MHP ve DEP arasındaki bu beklenmedik diyaloğun küreye yönelik bir yansımasının olması kaçınılmazdır.

2. Küresel Planların Gölgesinde Çözüm Süreci

a) Küresel Planlar ve Türkiye’nin Direnci

Son dönemlerde, küresel güçlerin bölge üzerindeki planlarına dair çeşitli spekülasyonlar ortaya atılmıştır. Özellikle Orta Doğu’yu parçalayarak daha küçük, kontrol edilebilir devletçiklere bölme stratejileri, bu planların temelinde yatmaktadır. Bu stratejilerde, etnik ve mezhepsel ayrılıkları kışkırtarak toplumsal kaos yaratma, küresel aktörlerin en sık başvurduğu yöntemlerden biridir.

b) MHP ve DEP Diyaloğunun Stratejik Anlamı

MHP ve DEP arasındaki bu ani yakınlaşma, aslında küreye karşı bir direnç stratejisi olarak okunabilir. Bu, Türkiye’nin iç sorunlarını küreye teslim olmadan kendi içinde çözme arzusunu ortaya koymaktadır. Şöyle ki:

1. Etnik Gerilimlerin Azaltılması: DEP, uzun yıllardır Kürt kökenli vatandaşların sorunlarını dile getiren bir parti olarak bilinirken, MHP, genellikle ülke bütünlüğüne vurgu yapan milliyetçi bir tutuma sahiptir. Bu iki tarafın bir masaya oturması, etnik gerilimlerin yatıştırılmasında önemli bir adım olabilir.

2. Bölgesel Kaos Planlarına Karşı Birliktelik: Türkiye’nin kendi içindeki sorunları hızlı bir şekilde çözmesi, küresel aktörlerin ülkeyi hedef alarak uygulamaya koymayı planladıkları kaos senaryolarını önleyebilir.

3. Kürt Sorunu ve Çözüm Süreci’nin Önemi

a) Tarihi Arka Plan ve Sorunun Kaynağı

Kürt sorunu, Cumhuriyet’in ilk yıllarından itibaren farklı dönemlerde farklı biçimlerde ortaya çıkmıştır. Ekonomik geri kalmışlık, dil ve kültürel haklara erişim gibi unsurlar bu sorunun temel dinamiklerini oluşturmuştur. Ancak 1980’lerden itibaren, sorun terör eylemleri ile daha karmaşık bir hal almıştır.

b) Çözüm Süreci ve Olası Faydaları

MHP ve DEP gibi iki zıt kutbun ortak bir masaya oturması, çözüm sürecine dair umutları artırmaktadır. Bunun olası faydaları şu şekilde sıralanabilir:

1. Toplumsal Barışın Sağlanması: Etnik ve ideolojik ayrışmaların önüne geçilerek, farklı kesimlerin bir arada yaşayabileceği bir toplumsal düzen inşa edilebilir.

2. Ekonomik Kalkınma: Kürt sorununun çözülmesi, özellikle Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde ekonomik kalkınmayı hızlandırabilir.

3. Uluslararası Algı Yönetimi: Sorunların kendi içinde çözülmesi, Türkiye’nin uluslararası arenada daha güçlü bir konum elde etmesine yardımcı olabilir.

4. Türkiye’nin Bölgesel Liderlik Potansiyeli

MHP ve DEP diyaloğu, sadece iç siyaset açısından değil, aynı zamanda Türkiye’nin bölgesel liderlik iddiası bakımından da önemlidir. Türkiye’nin bu süreçten elde edebileceği kazanımlar şunlardır:

• Bölgesel İstikrarın Sağlanması: Türkiye, kendi içindeki sorunları çözdüğünde, bölgedeki diğer ülkelere model oluşturabilir.

• Küresel Güçlere Karşı Dayanıklılık: İç sorunlarını çözen bir Türkiye, bölgedeki küresel güçlerin müdahalesine karşı daha dirençli hale gelebilir.

• Yeni İttifaklar ve İşbirlikleri: Bu süreç, Türkiye’nin bölgesel ittifaklarını güçlendirmesi için bir fırsat olabilir.

Sonuç olarak, MHP ve DEP arasındaki bu beklenmedik diyalog, Türkiye’nin iç sorunlarını çözme ve bölgesel liderlik pozisyonunu güçlendirme çabalarının bir parçası olarak değerlendirilebilir. Ancak bu süreç, sadece bir başlangıçtır. Toplumsal barışın kalıcı hale gelmesi için tarafların samimiyeti, kamuoyunun desteği ve uluslararası baskılara karşı direnç kritik öneme sahiptir. Küresel aktörlerin bölge üzerindeki emelleri göz önünde bulundurulduğunda, bu tür adımlar, Türkiye’nin sadece kendi geleceğini değil, aynı zamanda bölgenin geleceğini de şekillendirecek stratejik hamleler olarak tarihe geçebilir.

Bahadır Hataylı/02.02.2025/Namazgah/İST