Eğitim, bir toplumun kültürel, sosyal ve ekonomik yapısını şekillendiren en temel unsurlardan biridir. Bir ülkenin kalkınması ve ilerlemesi için eğitim sisteminin adil ve eşit bir şekilde işlemesi gereklidir. Ancak, Türkiye’de eğitim sistemi, özellikle ücretli öğretmenler gibi bazı gruplar için adaletsizlikler ve eşitsizliklerle doludur.
Toplumsal adalet, bireylerin haklarına ve fırsatlarına eşit erişim sağlaması gerektiği ilkesi üzerine kuruludur. Eğitimde, bu ilke öğrenciler arasında fırsat eşitliği, öğretmenlerin adil ücretlendirilmesi ve çalışma koşulları gibi birçok alanı kapsar.
Ücretli öğretmenler, Türkiye eğitim sisteminde sıklıkla karşılaşılan bir durumdur. Ancak, bu öğretmenlerin çalışma koşulları genellikle diğer kadrolu öğretmenlere kıyasla çok daha kötü durumdadır. Örneğin, bir ücretli öğretmen, haftada 30 saat ders verse bile, sadece girdikleri ders saatleri kadar ücret alır ve çoğunlukla asgari ücretin altında bir maaşla çalışmak zorunda kalırlar.
Ahmet Bey, 5 yıldır ücretli öğretmenlik yapmaktadır. Haftada 30 saat ders verirken, sadece girdiği ders saatleri için ücret alır. Bu, onun aylık maaşının asgari ücretin altında olmasına neden olurken, sosyal güvenlik primleri de sadece ders saati kadar yatırılır, bu da gelecekte emeklilik hakkı kazanmasını zorlaştırır.
Ücretli öğretmenlerin düşük maaşları ve güvencesiz çalışma koşulları, eğitimde kalite sorunlarını da beraberinde getirir. Bu öğretmenlerin motivasyonu düşer ve bu durum, öğrencilerin eğitim kalitesini olumsuz etkiler. Ücretli öğretmenler, kadrolu meslektaşlarına göre daha az eğitim ve destek alır, bu da onların mesleki gelişimlerini sınırlar.
Ücretli öğretmenler, adil bir ücretlendirme ve sosyal güvenlikten yoksundur. Bu durum, onların iş güvencesi olmadan çalışmasına ve sosyal haklardan mahrum kalmasına neden olur. Devletin bu öğretmenlere sunduğu çalışma koşulları, aslında bir tür modern kölelik olarak nitelendirilebilir.
Kamu hizmetlerinde adalet ve eşitlik, demokratik bir toplumun temel taşlarından biridir. Ancak, Türkiye’de kamu görevlileri arasında büyük farklılıklar vardır. Örneğin, cami görevlileri ve vaizler gibi bazı kamu görevlileri, günlük birkaç saat çalışırken tam maaş alırken, ücretli öğretmenler ve diğer geçici çalışanlar, tam zamanlı çalışmasına rağmen düşük maaşlarla yetinmek zorunda kalır.
Mehmet Hoca, bir camide vaiz olarak görev yapmaktadır. Günlük olarak sadece birkaç saat çalışmasına rağmen, tam maaş alır ve sosyal güvenlik haklarından tam anlamıyla yararlanır. Bu durum, aynı toplumda yaşayan ve daha fazla çalışan ücretli öğretmenler arasında büyük bir adaletsizlik duygusuna yol açar.
Bazı kamu görevlileri, ek görevler alarak “huzur hakkı” adı altında ekstra gelir elde eder. Bu durum, özellikle yönetim kurulu üyelikleri gibi pozisyonlar için geçerlidir. Bu tür ek gelirler, genellikle yüksek miktarlarda olabilir ve kamu kaynaklarının etkin ve adil bir şekilde kullanılmadığını gösterir.
Kamu hizmetlerinde liyakat, adaletin sağlanması için temel bir ilkedir. Ancak, liyakat ilkesinin ihmal edilmesi, kamu hizmetlerinde adaletsizliklere ve toplumsal güvenin zedelenmesine yol açar. Bu durum, özellikle atamalarda ve terfilerde kendini gösterir.
Ekonomik adaletsizlikler, toplumsal katmanlaşmayı derinleştirir. Ücretli öğretmenler gibi grupların düşük maaşlarla çalışması, onların ekonomik olarak zayıf kalmasına neden olur ve bu durum, toplumun diğer kesimleriyle olan gelir uçurumunu genişletir.
Adaletsizlikler, bireylerin psikolojik durumunu olumsuz etkiler. Ücretli öğretmenler gibi gruplar, çalışma koşulları ve düşük ücretler nedeniyle sürekli bir stres altında yaşarlar. Bu durum, onların motivasyonlarını düşürür ve toplumda genel bir huzursuzluk yaratır.
Toplumsal adaletin sağlanması için, kamu hizmetlerinde liyakat ilkesine dayalı bir sistem kurulmalı ve eğitimde fırsat eşitliği sağlanmalıdır. Ücretli öğretmenler için daha adil ücretlendirme ve sosyal güvenlik hakları tanınmalı, kamu kaynaklarının adil ve etkin kullanımı sağlanmalıdır.
Ücretli öğretmenlerin çalışma koşullarının iyileştirilmesi ve adil ücretlendirme sağlanması, eğitimde kaliteyi artırabilir ve eşitsizlikleri azaltabilir.
Vergi sisteminin adil bir şekilde düzenlenmesi, ekonomik eşitsizlikleri azaltabilir. Zengin sınıfın vergi yükünün artırılması ve vergi kaçakçılığının önlenmesi, toplumsal adaleti sağlamak için önemlidir.
Toplumsal adalet, bir toplumun sağlıklı ve sürdürülebilir bir şekilde gelişmesi için elzemdir. Eğitimde ve kamu hizmetlerinde adaletin sağlanması, toplumsal barışın korunması ve gelecekte daha adil bir toplumun inşa edilmesi için gereklidir. Bu makale, Türkiye’de eğitim ve kamu hizmetlerinde adaletsizlikleri ele alarak, bu sorunların çözümüne dair öneriler sunmayı amaçlamaktadır.
Bu şekilde, toplumsal adalet ve eğitim sistemi önemi vurgulanmış, adaletsizliklerin etkileri ve çözüm önerileri detaylı bir şekilde ele alınmıştır.
Bahadır HATAYLI/Ağustos-2024/Sancaktepe
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder